برنامه شعبده شوم با موضوع بررسی مباحث حقوقی و جرم شناسی معنویت‌های نو پدید، با حضور حجت الاسلام مسلم گریوانی (پژوهشگر عرفان های نوپدید) و دكتر صدرا حافظ (پژوهشگر عرفان‌های نو ظهور و مدرس دانشگاه ادیان) از شبكه رادیویی گفت و گو روی آنتن رفت.

در این برنامه حجت الاسلام مسلم گریوانی با اشاره به این كه به تعداد افراد مدعی به عرفان معنویت یا عرفان های نوظهور وجود دارد، گفت: بدون شك عرفان های نوظهور یك عرفان نیستند و چندین عرفان هستند. در حالی كه عرفان اسلامی یك عرفان است كه توحیدی واحد را دارد.

وی با اشاره به این كه عرفان اسلامی شخصیت محور نیست، عنوان كرد: عرفان های نوظهور همه شخصیت محور هستند و بر این اساس بزرگترین آسیبی كه این عرفان ها می توانند داشته باشند همین شخصیت محوری است.

این پژوهشگر عرفان های نوپدید در ادامه افزود: در حال حاضر هر شخص مدعی عرفان نسبت به مرام و مسلك خود نوعی از عرفان منحصر به خود را دنبال می كنند و مدعی جریان معنوی و ویژگی های معنوی خودشان هستند.

وی با اشاره به ویژگی های مشترك عرفان های نوظهور، توضیح داد: اولین ویژگی عرفان های نوظهور زمانی شكل می گیرند كه تمام این عرفان ها با ادیان توحیدی و بشری مخالفت دارند. در حالی كه ممكن است با شخصیت یك دین همدلی داشته باشند اما این موضوع به دلیل پذیرش كلیت آن دین نیست.

حجت الاسلام مسلم گریوانی با اشاره به این كه عرفان های نوظهور دین ستیز و دین گریز هستند، عنوان كرد: از جمله مهم ترین ویژگی های مشترك عرفان های نوظهور می توان به انتخابی بودن آن ها اشاره كرد.

وی با تاكید بر این كه عرفان نوظهور انتخابی است، تصریح كرد: تمامی عرفان های نوظهور اعتقاد دارند و ادعا می كنند كه ادیان سنتی، توحیدی و بشری موروثی هستند، به طوری كه افراد دخلی در انتخاب آن ها نداشته اند.

این پژوهشگر عرفان های نوپدید در ادامه افزود: در دین اسلام موضوع موروثی بودن دین مقبول نیست، یعنی یك جوان وقتی به بلوغ فكری و رشدی رسید موظف می شود تا در بنیان های فكری و دینی خود بازنگری كرده و از طریق استدلال به خداوند و معاد و نبوت معتقد بشود.

در ادامه برنامه شعبده شوم از شبكه رادیویی گفت و گو دكتر صدرا حافظ با اشاره به اهمیت روش شناسی در مباحث مربوط به مطالعات ادیان، گفت: ما باید از یك الگوی ثابت جهت پدیدار شناسی عرفان های نوظهور پیروی بكنیم. بر همین اساس تاریخچه و دیرینه عرفان های مختلف باید مورد گفت و گو قرار بگیرند.

وی افزود: اگر مطالعه در خصوص عرفان های كاذب بدون شناخت تاریخچه آن صورت بگیرد، ما در روند مطالعه دچار خطا در فهم جنبش های مختلف می شویم.

این پژوهشگر عرفان‌های نو ظهور با اشاره به فرق ادیان سنتی و عرفان های نوظهور، عنوان كرد: ما در مواجهه با اتلاق واژه] دین بر عرفان های نوظهور باید بدانیم كه معنای واژه دین در اتلاق به جنبش های معنوی نوپدید با معنای دین در برابر ادیان حقیقی برابر نیست.

وی با اشاره به این كه دینی كه در عرفان های نوظهور وجود دارد دینی فروكاهش داده شده است، اظهار داشت: اگر ما برای دین ابعاد اجتماعی، نهادی، نقلی، اسطوره ای، شعائر، عبادی و عاطفی در نظر بگیریم، دین های جدید به هیچ وجه سازش با ابعاد دینی ندارند.

دكتر صدرا حافظ در ادامه افزود: تمام موضوعات در عرفان های نوظهور فروكاهش داده می شوند به بخش معنویت و عاطفی و تجربه دینی؛ اما دینی در سنت ناظر بر ادیان ثانی اتلاق می شود كه تمام هفت بُعد در تعریف دین را شامل می شود.

وی تاكید داشت: چرا باید عرفان اصیلی كه از دل سنت و دین آمده و خودش را ملزم به رعایت تمام ابعاد هفت گانه می داند كنار نهاده شود و به جای آن معنویتی فروكاهش داده شده معرفی شود؟!