برنامه "گفت و گوی فرهنگی" رادیو گفت و گو با موضوع آفات گفتار نویسی در زبان فارسی و با حضور عبدالعلی قاسمی استاد ادبیات دانشگاه و دكتر جعفر عزیزی شاعر، زبان شناس و استاد دانشگاه به روی آنتن رفت.

قاسمی با اشاره به مفهوم گفتار نویسی در زبان فارسی بیان كرد: ما یك زبان معیار داریم كه زبان روزنامه ها و كتب درسی و اخبار رادیو و تلویزیون و در واقع همان زبان رسمی ماست و یك زبان گفتاری هم داریم كه به صورت محاوره ای استفاده می شود و فاقد ویژگی های زبان رسمی است.

وی افزود: واژه ها در زبان محاوره ای خیلی خلاصه تر و آسانتر به كار می روند و در این میان فضای مجازی نیز فرصتی ایجاد كرده تا افراد به بهانه زبان گفتاری و محاوره ای به واژه ها آسیب بزنند البته نه به این معنا كه محاوره ای سخن گفتن به طور كلی بد است كمااینكه هم اكنون خیلی از رمان ها به زبان محاوره نوشته می شوند و مشكلی هم وجود ندارد اما نگرانی ما از آسیب دیدن اصل زبان فارسی است.

استاد ادبیات دانشگاه ضمن انتقاد از محتوای كتب درسی در مدارس، اصلاح این كتب درسی را ضروری خواند و گفت: گویا مولفان كتاب ها كسانی نبودند كه دغدغه لازم و یا تبحر كافی را داشته باشند، به عنوان مثال كتاب فارسی پایه دوازدهم فقط یك بخش شاهنامه و چند گنج حكمت دارد درصورتیكه ما مطالب بسیار عمیق و زیادی داریم و به دانش آموز ارائه نمی شود.

قاسمی بیان داشت: اینكه فردی "ت" دو نقطه را در فضای مجازی برای خنده به صورت "ط" دسته دار بنویسد شاید بتوان آن را اصلاح كرد اما رها كردن چارچوب اصلی در دوران دانش آموزی به مراتب خطرناك تر و اصلاح آن سخت تر است.

وی همچنین تصریح كرد: مدتی است كه گویندگان در صحبت های خود استفاده صحیح از زبان فارسی را رعایت می كنند اما هنوز در برخی سریالها شاهد مواردی هستیم كه به عدم نظارتها برمی گردد.
استاد ادبیات دانشگاه رونق كتابخانه و كتب درسی و دانشگاهی را شرط ارزشمند شدن زبان محاوره ای دانست و گفت: در حال حاضر كتاب "كباب غاز" استاد جمال زاده با نثر و كنایه های زیبا و درس آموزی كه دارد در حال حذف شدن است و اگر این موارد از كتابها حذف شوند زبان نوشتاری و محاوره ای هر دو از بین خواهند رفت.

همچنین در ادامه این برنامه فرهنگی، عزیزی با اشاره به ارتباط ادبیات و فرهنگ اظهار داشت: اگر ادبیات را آئینه تمام نمای فرهنگ یك ملت یا جامعه بدانیم بطوریكه با رجوع به ادبیات هر ملت یا هر دوره می توان به نوع تفكر مردمان پی برد و همچنین زبان را نیز به عنوان دریچه ورود به ادبیات بپذیریم آنگاه اهمیت و دغدغه ها درخصوص زبان روشن خواهد شد.

استاد دانشگاه به سه نوع رویكرد درخصوص آفات گفتار نویسی در زبان فارسی اشاره كرد و گفت: برخی به شدت وی مخالف گفتارنویسی هستند، برخی آن را مجاز می دانند و نظر برخی دیگر هم در حالت میانه قرار دارد اما بنده این كار را آفت نمی دانم.

وی تُنُك شدن كیفیتی كتاب های درسی را نگران كننده خواند و بیان كرد: درحال حاضر اگر مدیرگروه زبان و ادبیات یك استانی باشیم و شعری هم بگوییم ممكن است شعر ما در كتب درسی گنجانده شود كه نمونه های آن هم بسیار وجود دارد البته معرفی این افراد بسیار ارزشمند است اما جایگاه معرفی این افراد در كتب درسی نیست.

عزیزی با ذكر مثالی در این باره یادآور شد: مثلاً در یك كتاب درسی شعری از یك شاعر برای شهید عزیزی انتخاب شده اما من كه از نزدیك با شاعران در ارتباطم می دانم شعرهایی بسیار عالی تر و سرشار از نكات درباره همان موضوع گفته شده اما در كتب درسی گنجانده نمی شوند.

این مدرس دانشگاه معتقد است كه از زاویه ادبی باید نكات منفی درخصوص گفتار نویسی را بیان كرد اما از منظر زبان شناسی باید واقعیت را بپذیریم و آن را توصیف كنیم. وقتی امروزه نویسندگان از چهارسالگی شروع به نویسندگی می كنند باید واقعیت را بپذیریم و نگاهمان را توصیفی كنیم.