رایزن فرهنگی سابق ایران در اندونزی و تایلند گفت: در شبه قاره هند فضای جامعه بشری به سمتی میرود كه در برابر فرهنگ غرب سدی ایجاد شود و راهكار مقاومت در برابر فرهنگ غرب و آمریكا، تولید زیرساخت تمدن بومی است.
به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاعپرس، برنامه «آغاز یك پایان» با موضوع (بررسی علمی افول قدرت آمریكا در جهان، فرهنگ و تمدن ایران اسلامی در رقابت با آمریكا) با حضور محمدعلی ربانی، رئیس مركز مطالعات فرهنگی و بینالمللی وزارت فرهنگ و ارتباطات و رایزن فرهنگی سابق در اندونزی و تایلند روانه آنتن شبكه رادیو گفتوگو شد.
محمدعلی ربانی اظهار داشت: مسائلی كه امروز در روابط فرهنگی با آن درگیر هستیم مانند ایرانهراسی و شیعههراسی مدتها در قالب مطالعه و پژوهش، همچنین نشست علمی و اخذ نقطه نظرات پژوهشگران و اهل علم بر آن كار شده و هنوز كار بر آن ادامه دارد. هر چند كه ما با این نوع كار پژوهشی فاصله داریم، اما در واقع تمركز پژوهشی بر طرحهای ایرانهراسی و شیعههراسی، امروز بسیار مورد توجه سیاستهای فرهنگی كشورهای معارض با ماست. با این حال من معتقدم اگر ما یك وظیفه بیشتر در تعاملات فرهنگی نداشته باشیم، آن وظیفه، تبیین و ترویج و تبلیغ ارزشهای انقلاب اسلامی و شیعی باید باشد. این وظیفه را میتوان در رویكردهای فرهنگی و تمدنی و با روشهای متناسب با فهم قدرت معرفی و منتقل كرد.
وی افزود: یكی از دغدغهها و مسائلی كه ما در آسیای جنوب شرقی داشتیم، معرفی و تبلیغ شیعه بود، اما در آسیای جنوب شرقی، شیعه را میتوان از دور تبلیغ كرد، یكی رویكرد كلامی و مسائل ایدئولوژیكی و دیگری با رویكرد تاریخی و فرهنگی تمدنی. شاید در یك حوزهای مانند عراق رویكردهای مقاومتی بتواند خیلی موثر و پاسخگو باشد، اما در كشورهای آسیای جنوب شرقی كه ملاحظات و حساسیتهای سیاسی و مذهبی وجود دارد، طبیعتا روش مناسب در تبلیغ تشیع، ارزشها و گفتمان انقلاب اسلامی بهرهگیری از ظرفیتها و قابلیتهای فرهنگ و تمدن اسلامی ایرانی است. از آنجا كه تشیع سهم تاریخی موثری در تمدنسازی و اسلامیسازی در بسیاری از جوامع دارد، یكی از ظرفیتهایی است كه امروزه میتوان از این قابلیت در بیان و تبیین ارزشها و گفتمانهای موثر نیز استفاده كرد.
رایزن فرهنگی سابق در اندونزی و تایلند ادامه داد: همانگونه كه تشیع در گذشته توانسته بود تاثیرگذاریاش را در میان ملتها داشته باشد و فرهنگساز و تمدنساز شد و امروز ركن و جزئی از فرهنگ و تمدن و ظرفیتهای اجتماعی قابل قبول جوامع شده است؛ به نظر میرسد امروز هم بتوانیم با بهرهگیری از فهم مشتركی كه یك تجربه تاریخی مثبت نیز نسبت به آن اتفاق افتاده است، از ظرفیت آن در ترویج گفتمان انقلاب اسلامی بهره بگیریم، ظرفیتی كه شیعه دارد، در كنار گفتمان و ارزشهای انقلاب اسلامی میتواند قابل جمع باشد، یعنی گفتمان انقلاب اسلامی در عدالتخواهی را میتوان با بهرهگیری از ظرفیت فرهنگی و تاریخی تمدنی منتقل كرد. چون یك حس مشترك و فهم مشترك میتواند به درستی شكل بگیرد.
محمدعلی ربانی با اشاره به تحولات منطقه شبه قاره و كشورهای قدرتمند اسلامی گفت: ظهور قدرتهای نوظهور عمدتا در بخشهای سیاسی و تجاری است، اما به نظر میرسد آنچه كه امروز در برخی حوزهها مانند اندونزی، تركیه، مالزی، هند و به ویژه جمهوریاسلامی اتفاق میافتد، زمینه و بسترسازی مناسبی برای ممكن بودن ظهور تمدنهای جدید است و فراهم شدن فضاهای رقابتی بیشتر با تمدن غرب و آمریكا. به نظرمیرسد در این سمت كه جامعه بشری پیش میرود، این احساس نیاز در میان بسیاری از ملتها شكل گرفته كه یكی از راهكارهای اصلی مقاومت در برابر فرهنگ غرب و آمریكا ایجاد زیرساختهای فرهنگی تمدنی بومی است.
وی افزود: آنچه كه امروز به ویژه در شبه قاره و هند شاهد آن هستیم و به سرعت اتفاق میافتد، چشمانداز مناسبی را در شكلگیری قدرتهای نوظهور و همچنین ایجاد یك تمدن مشترك آسیایی در آینده نزدیك نشان میدهد. از سویی مجموعه ساز و كارهایی كه پیشبینی شده در قالب سازمانهای منطقهای فرهنگی و میل به تشكیل یكسری نهادهای فرهنگی منطقهای ناشی از همین احساس نیاز است؛ لذا امروز اكو فرهنگی یا بخشهای دیگری كه تمایل به فعالیت فرهنگی دارند، فعالیتهایشان در حال سامان پیدا كردن است، به نظر میرسد این احساس نیاز در بسیاری از كشورها شكل گرفته كه نیازمند تقویت وجه فرهنگی و تمدنی خودشان هستند.