یك كارشناس بین‌الملل و استاد دانشگاه علامه با اشاره به اینكه انگلستان نقش آمریكا را در برجام بازی می‌كند، خاطر نشان كرد واشنگتن می‌تواند با استفاده از لندن، خواهان بازگشت مجدد تحریم‌های قبلی علیه جمهوری اسلامی شود.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، محسن جلیلوند، استاد دانشگاه علامه و كارشناس مسائل بین‌الملل در مصاحبه با رادیو گفت‌وگو اظهار كرد: مكانیزم ماشه یك اصطلاح ژورنالیستی است و در خود برجام چنین اصطلاحی وجود ندارد و این دقیقا ساز و كار حل اختلافات است كه در متن برجام وجود دارد. در بند 36 برجام آمده است كه اگر اختلافی در اجرای مفاد برجام پیدا شود، هر یك از اعضای 1+5 می‌توانند به یك كمیسیون مشتركی ارجاع دهند، این كمیسیون مشترك معمولا در سطح فعلی یعنی معاون وزیر خارجه است، این كمیسیون 15 روز زمان خواهد داشت كه این موضوع را بررسی و رای خود را صادر كند.
وی افزود: البته این 15 روز قابل تمدید است، اما با اجماع تمام اعضاء، یعنی اگر یكی از اعضا نپذیرد، قابل تمدید نیست. اگر موضوع فیصله پیدا نكرد، به وزیران خارجه ارجاع می‌شود و آنها نیز 15 روز وقت دارند كه موضوع را تائید كنند، اگر طی 15 روز به نتیجه نرسیدند، در اینجا هم زمان قابل تمدید است اما با اجماع سایر وزرای خارجه. اگر هر یك از اعضای شاكی بخواهند می‌توانند یك هیات مشورتی متشكل از سه عضو تشكیل می‌دهند و هر یك از طرف‌های دیگر به اضافه طرف سوم كه آنها می‌توانند ظرف 15 روز یك مصوبه الزام‌آور صادر كنند كه البته این فرایند نباید بیشتر از 30 روز طول بكشد.
استاد روابط بین‌الملل ادامه داد: كمیسیون مشترك در كمتر از 5 روز نظریه مشورتی را بررسی می‌كند، در صورتی كه عدم پایبندی اساسی یكی از اعضاء ثابت شود، موضوع به شورای امنیت ارجاع می‌شود. در اینجا ماده 37 می‌گوید اگر موضوع به شورای امنیت برود، شورای امنیت باید درباره تداوم لغو تحریم‌ها رای‌گیری كند، این خیلی نكته حقوقی اساسی است. چنانچه شكایت‌نامه فوق‌الذكر ظرف سی روز از تاریخ به ابلاغ و تصویب نرسد، مفاد سابق قطع‌نامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد مجددا اعمال خواهد شد و تمامی تحریم‌هایی كه در قطع‌نامه‌های شورای امنیت بوده، دوباره برمی‌گردد.
محسن جلیلوند گفت: همچنین در برجام اشاره شده چنانچه تحریم‌ها جزیی یا كلی علیه ایران مجدد فعال شود، ایران این امر را زمینه‌ای برای توقف كلی یا جزئی تعهدات خود وفق این برجام قلمداد خواهد كرد. لذا اصطلاح ژورنالیستی مكانیزم ماشه در بند 36 و 37 برجام دیده شده است. از طرفی جمهوری اسلامی پنج گام كاهش تعهدات برجامی كه برداشته است، طبق اواخر بند 37 است. در این میان اگر یكی از اعضا طی یك قطع‌نامه لغو تحریم‌های قبلی را مطرح كند، اگر این قطع‌نامه توسط آمریكا وتو شود، تحریم‌های گذشته مجددا برمی‌گردد. اینجاست كه ژورنالیست‌ها از اصلاح مكانیزم ماشه استفاده می‌كنند. چون آن تحریم‌ها تعلیق شده و لغو نشده است.
وی افزود: من سال‌ها قبل اشاره كردم كه اروپایی‌ها در نهایت كنار آمریكا قرار خواهند گرفت و آمریكا چتر امنیتی، اقتصادی و سیاسی روی اروپا دارد. آمریكا فرانسه را از دست آلمان نازی آزاد كرد و آلمان را با پول آمریكایی‌ها ساختند. از طرفی چرچیل گفته بود، اگر بخواهیم بین آمریكا و اروپا یكی را انتخاب كنیم، مطمئنا آمریكا را انتخاب خواهیم كرد. بنابراین تصور اینكه اروپایی‌ها جلوی آمریكا بایستند، حالا به دلایل اقتصادی، امنیتی و ترس از پناهندگی و كشته شدن سربازانشان خیلی جایی ندارد، چون آنها به سمت آمریكا میروند.
استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اظهار كرد: از همان ابتدا گفتم به اروپا نباید خیلی امید بست، چون آنها در سطحی نیستند كه بخواهند در مقابل آمریكا بایستند و بخواهند كاری بكنند. البته نه اینكه اروپایی‌ها نخواهند مقابل آمریكا بایستند، بلكه نمی‌توانند. به طور طبیعی هژمون آمریكا روی آنها زیاد است. لذا فكر نمی‌كنم كار ما با اروپایی‌ها به جایی برسد. ضمن اینكه به طور غیررسمی می‌گویم قرار بر این است كه لغو تحریم‌ها تمدید خواهد شد تا زمان انتخابات آمریكا برسد و بعد از آن ببینیم چه پیش آید. اگرچه كافی است كه آمریكایی‌ها به انگلیسی‌ها فشار بیاورند و از آنها بخواهند اجماع درباره لغو تحریم‌ها را قبول نكنند، وقتی انگلستان قبول نكند، اجماع شكسته شده و به شورای امنیت می‌رود. چنانچه كه آقای بوریس جانسون هم اشاره كرد كه ما باید توافق برجام را با توافقی كه ترامپ می‌خواهد جابه‌جا كنیم. بنابراین تصور می‌كنم انگلستان نقش آمریكا را در برجام بازی می‌كند و به محض اینكه آمریكایی‌ها بخواهند می‌توانند این اجماع را به هم بزنند و خواهان بازگشت مجدد تحریم‌های قبلی علیه جمهوری اسلامی شوند.
