مدیر اندیشكده علوم و مطالعات راهبردی گفت: در گام دوم اگر از سوی جامعه موج سوءظن به دشمن محقق شود، آنگاه می‌توانیم نسبت به اهداف خود خوشبین باشیم.
به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاه و سیاست گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، رضا جلیلی با حضور در استودیوی پخش زنده برنامه "حكمت و حكومت" از شبكه رادیویی گفتگو ضمن بررسی مفهوم آینده پژوهی اظهار كرد: «این واژه علمی نوپدید نیست و همزاد با بشریت است. انسان در مواجهه با مشكلات و حوادث همواره نگران فردای خود بوده و لذا نگاه به آینده با بشریت عجین است.»
وی ادامه داد: «با رجوع به نظریه اندیشمندان اسلامی آینده پژوهی را امری مهم در حكومت داری می‌بینیم؛ چنانچه بزرگان به تعریف از آینده‌نگری پرداخته و در سده و قرون مختلف، بحث آینده نگری و آینده پژوهی به‌عنوان یك هدیه به سلاطین هدیه می‌شد.»
جلیلی با بیان اینكه در اندیشه اسلامی مفهوم مخالف آینده پژوهی وجود ندارد ولی در اندیشه حكما و عرفا بحث عجز آمده است افزود: «این در حالی است كه یكی از سطوح عجز، آینده نگری است.»
وی ادامه داد: «عرفا نگاهی وسیع نسبت به هستی داشتند و هیچگاه حكومت را مورد غفلت قرار نمی‌دادند. سر سلسله عرفا در عصر ما، با پشتوانه قوی عرفانی مباحث مربوط به حكومت را وارد میدان ساختند.»
جلیلی با اشاره به پرداخت هایی از معنویت نسبت به مبانی آینده نگری اظهار كرد: «وقتی فرد برای آینده خوب احتمال فساد را درك می كند، باید از آن موقعیت خارج شود.»
مدیر اندیشكده علوم و مطالعات راهبردی به رادیو گفتگو گفت: «خواجه نصیرالدین طوسی دورانی را به وزارت گذراندند و حتی وزارت هلاكوخان را نیز داشتند؛ ایشان كتب بسیار زیادی دارند و به عقل یازدهم معروف هستند.»
جلیلی افزود: «یكی از كتب ایشان به‌نام اخلاق محتشمی اشاره دارد كه مبنایی در آینده نگری در خود دارد و می فرماید آینده نگری همان سوء ظن است. اگر شما به محیط سوء ظن نداشته باشید به‌دنبال حدس آینده‌های محتمل و بررسی خطرناك پیش از وقوع ندارید.»
وی همچنین به روایتی از امام صادق(ع) اشاره كرد كه می‌فرماید كسی كه به عصر و دوره خود عالم باشد، اشتباهات بر او هجوم نخواهد آورد، ادامه داد: «آینده نگری در حقیقت سوء ظن است.»
جلیلی ادامه داد: «در بیانیه گام دوم، رهبری اصرار زیادی بر وجود دشمن دارند؛ یعنی این بیانیه هیچگاه خالی از فضای دشمن شناسی طراحی نشده و این فضا سوء ظن به دشمن است.»
وی افزود: «رهبری آینده انقلاب اسلامی را در این بیانیه ترسیم كردند و از دیگر سو به شدت اصرار بر خوشبینی دارند.»
جلیلی خاطرنشان كرد: «گام دوم سوء ظن به دشمن اگر از سوی جامعه تحقق یابد، آن زمان جامعه باید نسبت به اهداف خود خوشبین باشد.»
در ادامه مهدی احدیان، عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی با بیان اینكه آیا می توان تدبیر و اداره امور را از یكدیگر جدا كرد، اظهار كرد: «نسبت آینده پژوهی با سایر رشته‌های حكومت داری روشن می‌شود و آینده پژوهی به مدیریت راهبردی كمك می كند.»
وی ادامه داد: «آینده پژوهی غربی علمی محتاط است ولی در آینده پژوهی به موضوعاتی فكر می كنیم تا دچار غافلگیری و شكست نشویم.»
احدیان واكنش همراه با احتیاط را برآمده از روشن نبودن آینده دانست و افزود: «در فقه اسلامی نیز در بسیاری جاها حكم به احتیاط داده اند.»
