معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیست در خصوص روزهای سخت بحران آب در آینده نزدیك هشدار داد.
به گزارش پایگاه اطلاع عیسی كلانتری در مصاحبه با برنامه رادیویی زمین 360 ضمن تاكید بر این كه كمتر كشوری در جهان در خصوص كم آبی مشابه ایران است، گفت: «ما باید بپذیریم كه كشور كم آبی هستیم و تمام برنامه های توسعه ای و آمایشی ما باید با محوریت همین موضوع باشد.»
وی با تاكید بر این كه متوسط بارندگی ایران با 80 میلیون جمعیت حدود 200 میلی متر است، درحالی كه پیش از این با 35 میلیون جمعیت، این مقدار حدود 250 میلی متر بوده است، اظهار داشت: «ما در خصوص مسئله آب با دو مشكل مواجه هستیم. مشكل اول این است كه سیاستگذاران ما باور ندارند كه ایران كشور كم آبی هست و پذیرش این موضوع برای شان سخت است.»
رئیس سازمان محیط زیست در خصوص مشكل دوم گفت: «دیگر این كه هنوز به تصمیم نرسیده ایم كه با كم آبی چه كنیم؟ ما باید با كم آبی بسازیم. انتخاب اجباری ماست و هیچ راه دیگری نداریم.»
كلانتری درباره راه هایی نظیر تولید آب برای تولیدكشاورزی از دریا اظهار داشت: «این كار برای آب شرب و صنعت توجیه دارد ولی برای تولید كالای كشاورزی توجیهی ندارد. به عنوان مثال برای تولید هر كیلوگرم گندم به دو مترمكعب آب نیاز داریم و تولید این آب در لب ساحل نیم دلار است كه برای دو مترمكعب می شود یك دلار در حالی كه قیمت جهانی آن بیست سنت است. بنابراین تولید گندم بی هیچ هزینه دیگری فقط با همین قیمت آب به صرفه در نمی آید.»
كلانتری با اشاره به سابقه تمدن هفت هزار ساله ایرانی كه حول آب و با ریشه بر آن شكل گرفته است، تصریح كرد: «تصمیم گیری بر اساس آب یك تصمیم عقلانی و انتخابی اجباری است اما این كه كجا مصرف شود به تصمیم حاكمان بستگی دارد و تصمیم گیرندگان روزگاری سخت و محدودیت های خودش را خواهد داشت و باید از آرزوهای شان را عدول كنند مخصوصاً اگر می خواهند جمعیت اضافه شود.»
رئیس سازمان محیط زیست یكی از مشكلات مسئله آب را اختصاص آب برای مصارف زیست محیطی عنوان كرد و گفت: «ما قبلا به این دلیل كه مازاد آب داشتیم، این كار را نمی كردیم. اما حالا در كم آبی باید سالانه بین 15 تا 20 میلیارد متر مكعب برای این قضیه آب اختصاص دهیم وگرنه باید با پیامدهای آن مواجه شویم. كه گرد. مثلا غبار دشت خوزستان و هامون از پیامد همین است.»
معاون رئیس جمهور با تاكید بر لزوم بازتوزیع آب، اظهار داشت: «مسئله كم آبی باعث مهاجرت شده است و این روند حتی احتمالا افزایش داشته باشد. »
كلانتری در خصوص فرسایش خاك در این چند دهه اخیر گفت: «سیاست های غلط بخشی نگر باعث از بین رفتن خاك شد. مثلا تعداد دام زیاد شد، مراتع و پوشش گیاهی از بین رفت. بعد از آن مراتع را شخم زدیم، تتمه پوشش گیاهی نابود شد و در نهایت بر كشت دوم اصرار كردیم، آیش از بین رفت و خاك نابود شود.»
وی افزود: «وقتی می گوییم 16 تن در سال فرسایش خاك داریم، یعنی هفت دهم میلی متر از عمق خاك. این از نظر اكولوژیكی فاجعه است چون چهل سال طول می كشد تا یك میلی متر خاك تشكیل شود و ما حاصل كار طبیعت را در مدت یك سال و نیم هدر می دهیم.»
رئیس سازمان محیط زیست با انتقاد از این كه در برنامه ها و سیاستگذاری ها حقوق نسل های بعد رعایت نمی شود، گفت: «مقام معظم رهبری در سخنرانی خود در سال 93 به این مسئله اشاره داشتند و تاكید كردند كه محیط زیست مال این دولت و آن دولت نیست بلكه برای نسل های بعدی است اما متاسفانه برغم صحبت های ایشان در سیاستگذاری های بخشی، اثرات فرابخشی دیده نمی شود.»
معاون رئیس جمهور با اشاره به مفهوم توسعه پایدار، تصریح كرد: «ما الان داریم از حساب نسل بعد خرج می كنیم. متاسفانه مجلس یا با تصویب پیشنهادهای غلط دولت و یا با طرح های من در آوردی باعث می شود كه نهادهای ذی ربط برای این كه در كوتاه مدت باید پاسخگو باشند، ضوابط بلند مدت را زیرپا بگذارند. یكی از اصول توسعه پایدار حفظ حقوق نسل های بعدی است. با كمال تاسف در برنامه ریزی ها و سیاستگذاری ها ما به هیچ عنوان به این نسل عمل نمی كنیم.»
كلانتری با تاكید بر لزوم نظارت نهادهای بالا دستی مانند شورای نگهبان، اظهار داشت: «وقنی چنین تصمیماتی اخذ می شود، نهادهای بالادستی مانند شورای نگهبان باید وارد عمل شوند و این قبیل قوانین مصوب را به دلیل نادیده گرفتن توسعه پایدار و حقوق نسل ها رد كند و جلوی اجرای آن را بگیرد.»
رئیس سازمان محیط زیست افزود: «متاسفانه خطر هنوز از جانب مسئولین ما احساس نشده و هنوز به این نتیجه نرسیده اند كه سیاست های گذشته نه تنها جواب نمی دهد بلكه باعث تخریب بالاست. اگر فشار برای خودكفایی هفتاد درصدی در برخی محصولات ادامه پیدا كند، فاجعه به بار می آید.»
رئیس سازمان محیط زیست در بخشی دیگر از صحبت های خود درباره برنامه این سازمان درباره احیای تالاب ها گفت: «احیای تالاب ها دستور مستقیم رئیس جمهور بوده و تا كنون در مورد چهل تالاب بزرگ كشور بر سر تعیین حق آبه با وزارت نیرو به تفاهم رسیده ایم.»
كلانتری از تشكیل شورای عالی تالاب ها از ابتدای امسال خبر داد و افزود: «تا آخر سال در مورد نود درصد تالاب ها با وزارت نیرو به تفاهم می رسیم و این وزارت خانه موظف می شود حق آبه این تالاب ها را بدهد. البته در خصوص تالاب گاوخونی و جازموریان به دلیل سدهایی كه زده شده است هنوز مشكل داریم.»
وی با اشاره به مشكلات زیست محیطی ایجاد شده در خصوص رودخانه هایی كه خشك می شدند و به مقصد نمی رسیدند، گفت:«وظیفه تقسیم آب بر عهده وزارت نیرو و وزیر است. طبق قانون در گام اول آب شرب و صنعت كه حدود شش الی هفت درصد آب مصرفی كشور است باید به صورت صد در صد تامین شود، سپس مابقی آب فی السبیه باید تقسیم شود و نمی شود گفت چون آب كم داریم، مثلا آب كشاورزی تامین شود اما حق آبه رودخانه ها و سهم آب محیط زیست در نظر گرفته نشود، این خلاف قانون است.»
معاون رئیس جمهور درباره اقدامات صورت گرفته در مورد هامون گفت: «طی تفاهم پنج ساله با اتحادیه اروپا كه از امسال آغاز شده است، این اتحادیه مبلغ ده میلیون یورو برای امسال داده اند تا معاش حاشیه هامون از آن جدا شود و به این دریاچه فشار وارد نشود.»
رئیس سازمان محیط زیست احیای دریاچه ارومیه را ناشی از دید استراتژیك و تصمیم بزرگ شخص رئیس جمهور دانست و تاكید كرد: «رئیس جمهور در خصوص دریاچه ارومیه تصمیم بزرگی گرفت. هزینه احیای این دریاچه یك تا یك و نیم میلیارد دلار بود اما هزینه عدم احیای آن بیش هزار میلیارد دلار هزینه در بر داشت و به همین دلیل ما چاره ای جز احیای این دریاچه نداشتیم.»
وی با اشاره به نظرات برخی كارشناسان مبنی بر ممكن نبودن احیای دریاچه ارومیه گفت: «این نخستین پروژه احیا در جهان بود كه به موفقیت رسید و این نتیجه برنامه ریزی های دقیق كارشناسان ایرانی با محوریت دانشگاه شریف بود.»
رئیس سازمان محیط زیست با اشاره به پیامدهای انسانی عدم احیای دریاچه ارومیه اظهار داشت: «اگر این احیا اتفاق نمی افتاد، آن منطقه باید تخلیه می شد و حدود دو میلیون نفر جابجا می شدند. این در حالی است كه كل نفراتی كه در هشت سال جنگ در مناطق جنگ زده جابجا شدند، هفتصدهزار نفر بود. علاوه بر این كه جابجایی این دو میلیون نفر، حدود ده میلیون نفر را نیز تحت تاثیر قرار می داد.»
رئیس سازمان محیط زیست در خصوص اینكه امر احیای دریاچه ارومیه در چه مرحله ای است، گفت: «این دریاچه تثبیت شده و اكنون در مرحله احیاست. امسال تقریبا تمام كار اجرایی آن تمام شده است و یك سوم آب رودخانه زاب كه به دجله می ریخت، برخواهد گشت و با این 650 میلیون متر مكعب مصرف كشاورزی ای كه در زمان سد سازی های غیر متعارف انجام شد، جبران می شود.»
كلانتری موضوع دیگر مورد تاكید رئیس جمهور را مسئله آلودگی هوا عنوان كرد و افزود:«مسئله آلودگی هوا یكی محورهای دستور چهارگانه رئیس جمهور به سازمان محیط زیست است و این سازمان در این زمینه هم برنامه دارد.»
وی یكی از اقدامات صورت گرفته در این زمینه را اندازه گیری ازن سطح پایین ذكر و تصریح كرد: «این فاكتور كه از عوامل مخفی اما مهم و خطرناك آلودگی هواست، تا سه سال پیش اصلا در دستور اندازه گیری نبود. در حالی كه برغم بی بو و بی رنگ بودن آن بسیار خطرناك است و ربطی هم به فصول سرد سال ندارد و مثلا امسال تابستان به دلیل همین فاكتور یازده روز ناسالم داشتیم.»
كلانتری فرهنگ نحوه مصرف مردم در كلانشهرها را عاملی مهم در آلودگی هوا ارزیابی كرد و گفت: «اگر مردم می خواهند هوای سالم داشته باشند، در فصول سرد سال در مصرف گاز صرفه جویی كنند و در نظر داشته باشند كه هوای سالم از دو درجه گرم تر بودن دمای خانه مهمتر است. همچنین از مردم خواهش می كنم تا الگوی مصرف خود را تغییر دهند. هشتاد درصد آلودگی هوای كلانشهرها مربوط به مردم است و بیست درصد آن منشا تكنولوژیكی دارد.»
وی در خصوص دیگر اقدامات انچام شده در خصوص كنترل آلودگی هوای كلانشهرها گفت: «در هیئت دولت تصویب شد تا سال 1400 تمام پمپ بنزین ها به مجهز به فیلتر كهاب شوند. همچنین از سال 98 تولید و واردات موتورسیكلت كاربراتور ممنوع شده است زیرا در فصل سرد سال هر موتورسیكلت به اندازه 8 ماشین بنزینی آلودگی تولید می كند. علاوه بر این در خصوص بنزین پیشرفت خوبی داشته ایم و بنزین با كیفیت یورو 4 و یورو 5 تولید می كنیم و از ابتدای امسال هم ابلاغ كرده ایم كه دیگر خودروسازان ماشین هایی كه یورو4 مصرف می كنند را تولید نكنند وگرنه شماره نمی شود. البته خودروسازان می خواستند در این زمینه مردم را به خاطر هزینه مالی كه متحمل می شدند، گول بزنند كه خوشبختانه جلویش گرفته شد.»
وی در خصوص ماشین های دیزلی هم گفت: «مشكل دیگر ما در زمینه آلودگی هوا ماشین های دیزلی هستند كه هم كیفیت سوخت پایینی دارند و هم اسقاطی هستند. این كامیون ها و اتوبوس های دیزلی در فصل سرد سال باعث شصت درصد آلودگی هوا هستند. در این خصوص هم تصمیم بر این شد كه در زمان اینورژن از ورود این ماشین ها به شهرها جلوگیری شود. علاوه بر این به همت وزارت نفت كیفیت گازوئیل از 700ppm به زیر 100ppm رسیدیم كه پیشرفت چشم گیری است و از وزارت نفت در این خصوص تشكر می كنم.»
رئیس سازمان محیط زیست در بخش دیگر گفتگو با برنامه رادیویی زمین 360 به موضوع محیط بانان پرداخت و اظهار داشت: «تعداد محیط بانان سازمان محیط زیست 50 درصد چیزی است كه باید باشد. طبق قوانین بین المللی هر كشوری موظف است 17 درصد از همه اقلیم هایش را به صورت حفاظت شده نگه دارد تا حقوق نسل های آینده رعایت شود و وظیفه حفاظت از این اراضی بر عهده محیط بانان است.»
وی افزود: «تا سه سال پیش محیط بانان با 440 ساعت كار و دریافتی متوسط یك میلیون و چهارصد هزار تومان شرایط خوبی نداشتند اما خوشبختانه الان وضعیت بهتر شده و متوسط دریافتی محیط بانان به چهار میلیون تومان رسیده است كه از كارمندان غیر محیط بان سازمان محیط زیست بیشتر است.»
معاون رئیس جمهور با تاكید بر اهمیت زمین های حفاظت شده گفت: «اینها منبع ژنتیكی نسل های آینده هستند. حفاظت این منبع به عهده كلیه جامعه جهانی هست زیرا كه حتی هر میكروبی كه امروز وجود دارد، ممكن است در آینده مفید باشد. محیط بانان باید این منبع ژنتیكی را حفظ كنند.»
كلانتری افزود: «از آنجا كه سازمان به هفت هزار محیط بان نیاز دارد، اولین كاری كه در خصوص محیط بانان كردیم این بوده است كه تا ده سال آینده مجوز استخدام سالانه 250 محیط بان را گرفته ایم. در گام دوم دستور داده ایم به غیر از محیط بانانی كه در پست های مدیریتی حضور دارند، بقیه محیط بانان به پاسگاه ها برگردند.»
وی سومین اقدام سازمان در خصوص محیط بانان را اقدام حقوقی عنوان كرد و اظهار داشت: «اكنون محیط بانان مثل نیروی انتظامی و نیروهای مسلح هستند و مورد آموزش های مربوطه قرار می گیرند.»
كلانتری افزود: «خوشبختانه با آموزش هایی كه به محیط بانان داده ایم، در دو سال گذشته هیچ محیط بانی جان خود را از دست نداده است و آمار كشته شدگان از شكارچیان غیر مجاز و قاچاقچیان نیز خیلی پایین آمده و فقط دو نفر جان خود را از دست داده اند.»
رئیس سازمان محیط زیست با اشاره به سختی ها و مشكلاتی كه بر سر تهیه امكانات لجستیكی محیط بانان هست، اظهار داشت: «بودجه سازمان محیط زیست، 750 میلیارد تومان است، در حالی كه سازمان صدا و سیما 8000 میلیارد تومان. برای سازمان محیط زیست با چنین بودجه ای سخت است كه سالانه صد میلیارد تومان برای خرید تجهیزات محیط بانان هزینه كنیم، چون دیگر نمی توانستیم حقوق بدهیم. برای همین با بانك ها وارد مذاكره شدیم و بانك ملی دو سال است كه به این سازمان برای خرید تجهیزات وام می دهد.»
عیسی كلانتری در بخش پایانی صحبت های خود گفت: «از حساسیت های مردم نسبت به محیط زیست متشكرم. در آتش سوزی های اخیر چند جان باخته داشتیم كه مصوب شده ذیل ماده بیست قانون حوادث غیر مترقبه آنها را تحت پوشش قرار دهیم. آرزوی ما این است كه 80 میلیون محیط بان داشته باشیم و هر ایرانی برای حفظ محیط زیست تلاش كنند، چون محیط زیست، برای همه هست و همه باید برای حفظ آن تلاش كنند، نه فقط سازمان محیط زیست. مردم می توانند با صرفه جویی و اصلاح الگوی مصرف به حفظ محیط زیست كمك كند. صدا و سیما نیز می تواند موضوع حفظ محیط زیست را آموزش دهد و در این زمینه ایفای نقش كند»
