كارشناس ارشد اتنوموزیكولوژی معتقد است كه در منطقه‌ی «كومش» در خطه سمنان، آواز «سركویری» پایه رپرتوار موسیقی این منطقه بوده است.
به گزارش خبرگزاری شنو، استاد روح الله كلامی در ارتباط تلفنی با برنامه “اینجا چراغی روشن است” كومش را از سرزمین‌های باستانی و جزئی از ایالات چهارده‌گانه هخامنشیان دانست كه طی تاریخ دستخوش جنگ‌ها و اتفاقات زیادی شده است.
پس از ورود اعراب به این سرزمین، نام آن به «قومس» تغییر یافت و در این میان ما به موسیقی «كومش» نظر می‌افكنیم.
وی از تاثیر پذیریِ شدید موسیقی كومش از خراسان، تركمن‌ها، مازنی‌ها و حاشیه جنوبی مثل طائفه شاه چراغی سخن گفت و افزود: كومش طی هزاره‌ها، شاه‌راه اصلی داد و ستد فرهنگی و تجاری بوده است كه از شرق تا غرب و شمال به سمت جنوب ایران كشیده می‌شد.
ذیل این كریدور فرهنگی باید مسیر راه ابریشم را در نظر گرفت و طولانی‌ترین بخشِ این مسیر نیز در استان سمنان –كومش- قرار گرفته بود.
كلامی كه به استفاده از واژه «كومش» به جای سمنان تعصبی ایرانی دارد، ادامه داد: موسیقی اقوام در این خطه ریشه‌های فرهنگی دارد و بایستی نگاهی باستان‌شناسانه و تاریخی و فرهنگی را در آن در نظر گرفت.
وی افزود: شاه‌راه عشایری در این ناحیه شمالی-جنوبی و غربی-شرقی است كه اصلی‌ترین بن مایه‌ی موسیقی «كومش» را شكل داده؛ مسئله دیگر ناظر بر كلكسیون و صندوقچه‌ای پر تنوع در كنار این وجهِ موسیقیایی است.
به گونه‌ای كه هر جا گویشی مستقل وجود دارد، استقلال نسبی موسیقیایی شكل گرفته است كه در منطقه «كومش» با وجودِ ورودِ قوم‌های مختلف، ویژگی‌های فرهنگی متنوعی جای گرفته كه در فرهنگِ اصلی حل نشده است.
این پژوهشگر موسیقی اقوام، موسیقی خطه سمنان یا همان كومش را مجموعه‌ای از این خرده فرهنگ‌های متنوع تعریف كرد و گفت: موسیقیِ اهلِ حق كرمانشاه یا تركمن‌ها شناسنامه‌ای مستقل دارد ولی موسیقی كومش مجموعه‌ای از تنوع را در بر می‌گیرد و با توجه به اشتراكاتِ فرهنگی و زبانی، سه محدوده موسیقیایی برای آن پیشنهاد شده است.
كلامی در بخشی دیگر از سخنان خود در رادیو گفت‌وگو تاكید كرد: آوازی در منطقه كومش وجود دارد كه شناسنامه یا نماینده این خطه از ایران بزرگ است و پایه و فندانسیونِ تمام رپرتوارهای موسیقیاییِ كومشی است كه همانا، «آواز سركویری» ا ست.
وی در این‌باره توضیح داد: آواز سركویری با آواز سرحدی خراسان مقایسه می‌شود و در مازندران نیز نام «امیری» را به خود گرفته است.
یعنی هر قومی كه وارد سرزمین كومش شده است، آوازِ مُدال –فواصل و لحن اجرا- را به صورت سینه به سینه در قالب فرهنگ قومی اجرا كرده است.
كلامی در رادیو گفت‌وگو ادامه داد: سركویری‌هایی كه در جنوب دامغان اجرا می‌شود، برآمده از طایفه شاه چراغی شیراز خوانش و با نام سركویری «دامغان» شناخته می‌شود و اگر در سنگسر كه عشایر كومش را در بر گرفته اجرا شود، نامِ مخصوصِ دیگری به خود می‌گیرد.
