دکتر علیرضا سمیعی در مصاحبه با رادیو گفتوگو: با داوری شعر، ما میتوانیم آینده ادبیات را حدس بزنیم.
دکتر علیرضاسمیعی شاعر و پژوهشگر و کارشناس ادبی در برنامه گفتگوی فرهنگی رایو گفتوگو ضمن تعریف شعر از گذشته تاکنون به بحث تاریخچه داوری اشعار اشاره کرد و گفت: برای شعر دو تعریف کلاسیک وجود دارد، در یکی از این تعاریف ابن سینا معتقد است، آنچه در شعر اصالت دارد مخیل بودن آن است.
وی افزود: درباره تاریخچه داوری هم شاهد داوری شعر از قدیم بودهایم به طور مثال قرن پنجم قبل از میلاد با داوریهای ادبی در یونان مخصوصا آتن روبرو هستیم، کسی را انتخاب میکردند به نام آرخون تا تراژدیها را داوری کنند، مسابقات ادبی دوره رنسانس برگذار میشده است، جایزه مهمی که پتراک در ایتالیا گرفته است مربوط به دوره رنسانس و در قرن چهاردهم است پس در بحث داوری شعر این امر خط سیر ادبیات را تغییر داده است و رقابت وتنوع ایجاد شده است.
این پژوهشگر ادبی خاطرنشان کرد: در طول تاریخ ما شخصیتهایی داشتیم که به غیر از دربار، قدرت موازی داشتند، قبل از اسلام در دوره ساسانیان مثل دهقانان که بعد تبدیل به یک طبقه میشوند یکی از این شخصیتها ( علی شیر نوایی ) است، این شخصیت، عرفا و دانشمندان را جمع کرده و حمایت میکرد ودر داوری اشعار نقش داشت.
وی بیان داشت: پس داوری ادبی در طول تاریخ وجود داشته است و تاریخ بهترین داور است، و تاریخ ادبیات و فرازو نشیبهای آن نشان میدهد تا چه اندازه داوریها در کنار اوضاع سیاسی و اجتماعی و فرهنگی جامعه در سبکها و مضامین وقالبها اثرگذار بوده است.
دکتر سمیعی در ادامه به اهمیت شعر در شکل دهی به روابط عاطفی بین انسانها اشاره کرد و عنوان داشت: اگر شعر نبود رابطه عاطفی انسان با رابطه عاطفی گوزن فرقی نمیکرد. عشق در عرصه هنر شناخته شده است و شعر یک از تجلی گاههای عشق است.
این پژوهشگر علوم انسانی با بیان اینکه اشعاری سست در مجلهها و.... قبول عام میشود به بحث داوری پرداخت و عنوان کرد: برخی اشعار سست مورد اقبال عمومی قرار م گیرد، مردم آن را خوانده و زمزمه میکنند آیا بر این اساس ما باید داوری عمومی را قبول کنیم؟ عامیانه زبان، سست نیست، ما باید تشخیص بدهیم شعری که قبول عام دارد آیا حیاتش ادامه دار است؟ به طور مثال در دهه چهل میگفتند سهراب سپهری اشتباهی معروف شده است اما هنوز که هنوز است جامعه عام و خاص شعر سهراب را میپسندد وهمچنان حیات این نوع شعرجریان دارد.
وی افزود: در داوری شعر با تکیه به وجدان زیبایی شناسانه جامعه و تجربه تاریخی میتوان شعر را سنجید و شعر اثرگذار شعری ادامه دار و ماندگار است، اما در داوری ادبی شعر ما در حال نمیتوانیم آینده شعر در طول زمان را ببینیم مگر معیارهایی برای ارزیابی در نظر داشته باشیم تا بدانیم چه شعری راهش را باز میکند.
علیرضاسمیعی در پاسخ به این سوال که شاعران هرکدام مخاطبان خودرا دارند پس ادبیات به چه سمتی میرود؟ گفت: در این زمینه نمیتوان نقش داوری را نادیده گرفت؛ مهدی سهیلی خیلی مشتری دارد. اما داوری تاثیر دارد. سوال این است چند شاعر منتخب شدهاند که هنوز درخشاناند؟ پس اینگونه نیست که نشود قضاوت کرد.
این شاعر و پژوهشگر علوم انسانی در پایان گفت: داوری ما درباره شعر یعنی حدس زدن درباره آینده ادبیات و بحران جشنوارههای ما بحران نقد ادبی است.