یك نوازنده سنتور ضمن اشاره به خاطراتی از زبان استاد سازنده سنتور نوین، از قرابت خلق این ساز با زمان نصب مجسمه حكیم فردوسی در میدانی در تهران سخن گفت.
سنتور از دوران كودكی گفت: در زمان كودكی به عنوان نانآور خانواده بودم و بضاعت مالی اجازه تهیه ساز سنتور را نمیداد؛ لذا دست به كار شدم و یك سنتور ساختم. بعد از فوت پدر، نزد پسرعمویم در شغل نجاری مشغول بودم و در حقیقت پیشزمینه كار با چوب را میدانستم.
عظیمی كه در سال 61 به تهران عزیمت میكند با مهدی تهرانی آشنا میشود، ادامه داد: بعدها ضمن آشنایی با استاد مهدی ناظمی (تاثیری شگرف از ایشان گرفتم) در اولین مواجهه با سنتوری كه به دست خودم ساخته بودم، چنین مرا خطاب كرد كه دیگر از این «آشغالها» نساز! به خاطر اینكه مردم آن را با سنتور اشتباه میگیرند و در واقع همان جا اولین درس را گرفتم! در انتخاب مواد اولیه برای ساختنِ سنتور باید خیلی دقت كرد؛ پیشتر از چوب گردو استفاده میكردیم. چوب این ساز باید خشك باشد تا صفحه دچار پیچش نشود و همچنین هیچ تركی در بدنه آن نباشد.
عظیمی گفت: انواع چوب برای ساخت سنتور امتحان شده است اما به عقیده من بهترین نوع آن، چوب گردو است كه البته چوب درختان گردو در نواحی مختلف، صدادهی متفاوتی در ساز سنتور دارد. همچنین به تازگی از چوب راش استفاده میكنند كه در برخی شرایط خوب بوده و صدایی خاص تولید میكند.
عظیمی همچنین به نكتهای باریك در باب چگونگی شكلگیری سنتور به فرم امروزی اشاره كرد و گفت: آنهایی كه جناب ناظمی را میشناختند و با او مراوده داشتند، دقیقاٌ میدانند ایشان در اوج هنر سازندگی سنتور فعال بود و دیگر هنرمندان همگی در سن جوانی به سر میبردیم. در آن دوران با مضیقه و شرایطی سخت كار میكردیم. ساز و آواز ممنوع بود و حتی اگر یك مضراب در وسایل كسی پیدا میشد، به شدت او را توبیخ میكردند.
عظیمی همچنین به چگونگی نخستین دیدار با استاد ناظمی و عدم همكاری هنرمندان برای دادن آدرس و نشانی اشاره كرد و گفت: من ایشان را به صورت اتفاقی در قصابی دیدم و چون این دیدار بدون واسطه بود، بسیار دلچسب و ماندگار شد. دیدن استاد برایم افتخار بود؛ چه رسد به آنكه با ایشان مصاحبت داشته باشم. خلقیاتی خاص داشت و هرگز دوست نمیداشت كسی درباره ساز سنتور سؤالی بپرسد. در آن سالها فقط ساز ایشان در دست هنرمندان بود و حتی زنده یاد استاد پایور فقط از ساز ایشان استفاده میكرد و استاد ناظمی را میشناختم.
وی گفت: رابطه میان ما بسیار صمیمی شده بود و روزهای چهارشنبه مغازه كوچك من، وعدهگاه ما بود. در پستوی مغازه كار موسیقی انجام میدادم و در بخش جلویی مغازه كابینت فروشی داشتم. با اینكه جوان بودم و تازه كار، اما فرق میان سازهای استاد ناظمی و سنتورهای دستساز خودم را درمییافتم. روزی از استاد درباره خاص بودن صدای سنتورهای ساخته دست ایشان پرسیدم. در پاسخ گفتند باید روی شنیدن كار كنی و اشاره میكرد باید در علم مثلثات و فیزیك خود را تقویت كنی!
این سازنده ساز ادامه داد: روزی از من سؤال كرد كه میدانی چگونه زوایای ساز سنتور و این شكل هندسی را پیدا كردهام؟ تصورم این بود كه با استفاده از زوایای چوب و مثلثات بدین اشكال دست یافته است. استاد اما پاسخی دیگر داشت... او برایم تعریف كرد؛ روزی كه قرار بود مجسمه حكیم فردوسی را در میدان نصب كنند، در حضور نماینده همه سفارتخانهها در ایران، ساز حبیب سماعی را در گوشهای از میدان گذاشتم و ایشان نواخت و این افراد خارجی برای نخستین بار صدای ساز سنتور را شنیدند.
عظیمی تأكید كرد: استاد ناظمی نقل میكردند كه توجه بسیار به ساز استادشان، حبیب سماعی داشته است و روزی با دقت بسیار متوجه میشود كه در قسمتهایی از ساز صدایی بسیار دلنشین به گوش میرسد. با متر اندازهگیری میكند و درمییابد كه در حد فاصله 4 سانت از بالا و پایین ساز، صدا بسیار عالی است و همین اندازه را در ساز دستساز خودش پیاده میكند و به همین سنتور فعلی میرسد كه طول 90 و عرض 27 سانت دارد. استاد ناظمی بعدها این اندازه گیریها را با علم مثلثات و قوانین فیزیك مطابقت داده و به نتایج مثبتی دست یافته بود.
علیمحمد عظیمی سازنده ساز سنتور اواخر هفته پیش مهمان برنامه «گفتاهنگ» در شبكه رایوییِ «گفتوگو» بود و این سخنان را در گفتوگو با این برنامه بیان كرد.