پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز فراموش كردیم جنگ را 20ساله ها مدیریت كردند!

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :
پس از اقدام عملی دولت در هوشمندسازی یارانه ها و جلوگیری از هدررفت منابع كمیاب كشور ، این حركت دستگاه اجرایی به سر خط خبرها در رسانه های معاند تبدیل شد تا از آب گل آلود و شرایط حساس عبو از برهه سخت اقتصادی جامعه برای خود ماهی بگیرند و با ترویج اخبار و شایعات كذب و گسترش ابهامات ؛ تلاش در اغتشاش آفرینی و ایجاد بحران در كشور كنند اما این رویكرد با هوشمندی ملت ایران با شكست مواجه شد . این رسانه ها در چند ماه گذشته تلاش كردند تا از شرایط اقتصادی كه تحت عوامل بیرونی همچون تحریم ها ، جنگ اوكراین و سومدیریت كهنه و بازمانده از قبل ایجاد شده است اقدام به تحریك و نارضایتی سازی مردم نمایند. درواقع هرچند دولت اقدام به جراحی بزرگی نموده است كه واجد نوعی تاثیرات در جامعه است و باید به نحوی مدیریت گردد كه اقشار آسیب پذیر و عموم اقتصاد جامعه متضرر نگردد ، اما این وضعیت از ضرورت های جامعه امروز و اقتصاد كشور بوده است.

طبعا همان گونه كه رسانه های معاند در همه رخدادها و شرایط ، در پی ایجاد بحران هستند در این موضوع هم به روال همیشگی با موضوع روبرو شده اند ، از این رو لازم است هوشیاری دقیق تر ملت ایران را می طلبد . در همین راستا برنامه « امواج شبهه » امروز به موضوع موج سواری رسانه های معاند بر شرایط اقتصادی ایران و لزوم شناخت راهبرد فریب دشمن می پردازد . در این برنامه كه به همت سرویس سیاسی رادیو گفت وگو برگزار شد ، دكتر سینا قربانی ، كارشناس ارشد مطالعات رسانه و سید رحیم هاشمی جویباری ، كارشناس و مستندساز حوزه رسانه به گفتگو و مباحثه پرداختند كه در ادامه مشروح آن را می خوانید ؛

** آقای قربانی مهمترین دلیل و هدف موج سواری رسانه های معاند از شرایط فعلی چیست؟

انقلاب اسلامی ایران ، مدل حكومتی مبتنی بر جهان بینی خاصی را در جهان پایه گذاری كرد كه ارزش ها و ایده آل های نظام سلطه را در همه ابعاد (منطقه و جهان) به چالش كشید و این سیستم حكومتی به جای تبعیت از ارزش های سكولاریستی ، نظام اسلامی را در انظار عمومی به عنوان یك نظام تاثیرگذار و پرقدرت مطرح كرده است ، از این رو كشورهای نظام سلطه كه به دنبال تقسیم بندی جهان به دو قطب سلطه گر و سلطه پذیر هستند ، این نظام اسلامی را برنتابیدند و از همان روزهای انقلاب از هر مدلی استفاده كردند تا وارد جنگ با جهموری و انقلاب اسلامی شوند . در آن روزها فضای مجازی و اینترنت وجود نداشت در نتیجه دشمن با استفاده از ماهواره ، رادیو و تلویزیون هجمه و كارهای تبلیغاتی خود را انجام می داد . امروز فضا تغییر كرده و بازیگران آن هم دگرگون شده اند ، بنابراین لازم است ما هم آرایش جدیدی در برابر این جنگ شناختی و تركیبی داشته باشیم .

هاشمی- رصد رسانه های معاند نشان می دهد، اگر در گذشته ، در برهه های زمانی مختلف ، فتنه های گوناگونی داشتیم اما امروز شیوه عملیات روانی كه یكی از ایستگاه های علوم شناختی است دگرگون شده است. در گذشته ، جریان اپوزیسیون ، حتی در داخل كشور ، قدرت میدان داری داشت و ما نمونه هایی از آن را در فتنه 78 و 88 دیدیم اما امروز می بینیم كه قدرت میدان داری از دست آنها خارج شده و حوزه عملكرد خود را تغییر داده اند و از تكنیك هایی استفاده می كنند كه به شناخت مردم مرتبط است.





* تمركز رسانه های بیگانه بر نظام معنایی جمهوری اسلامی

** آقای قربانی ، دشمن در بحران ها و شرایط مختلف از چه شگردهای رسانه ای استفاده می كند تا منافع خود را تامین كند؟

از ابتدای انقلاب تا امروز مراكز و اندیشكده های متعدد خارجی بر ایران متمركز شده اند و به دنبال برنامه ریزی در برابر ایران هستند. این مراكز ، « نظام معنایی » را به خوبی مطالعه كرده اند و به این نتیجه رسیده اند كه اگر بتوانیم مردم ، سبك زندگی ، باورها و روابط اجتماعی را دگرگون كنیم ، می توانیم نظام اسلامی را به سمت فروپاشی ببریم ، البته این یك خیال باطل است و فرزندان این مرز و بوم پاسخ دشمنان را خواهند داد همان گونه كه نظام سلطه در 43سال گذشته در حوزه های جنگ سخت و نرم پاسخ سختی از ما گرفته است . درواقع اندیشكده های دشمن از طریق نظام معنایی ، شناخت افراد جامعه را پیدا می كنند و بر اساس آن پیام و محتوا تعریف می كنند . مجموعه تدابیر و اقداماتی كه برای شناسایی ، انعكاس ، جریان سازی و ماندگاری پیام بر روی مخاطبان خودی ، دشمن و افراد بی طرف انجام می شود ، تاكتیك های خبری خوانده می شود یعنی رسانه ها با شناختی كه از سلیقه مردم پیدا می كنند و با استفاده از تكنیك های خبری محتوا تولید می كنند . از این رو امروز یكی از نقاطی كه دشمن بسیار قدرتمند بر آن تمركز كرده است ، امیدزدایی از مردم جامعه و ایجاد فاصله میان ملت و حكومت است .





* نیروهای خوبی برای جنگ نرم تربیت نكرده ایم

شگردهای رسانه ای در این حوزه بسیار زیاد است . ما در یك میدان دروغ پراكنی قرار داریم ، عملیات گسترده انجام می شود و اخبار جعلی با هدف تخریب سازمانی منتشر می شوند. گاهی بخشی از خبر و واقعیت پنهان می شود و به این طریق بخش اصلی كه می تواند بر تصمیم مخاطب اثرگذار باشد منتشر نمی شود. موضوعی كه نباید از آن غافل شد این است كه ما ضعف هایی در حوزه جنگ نرم داریم . درواقع همان گونه كه جوانانی را پرورش داده ایم كه با نام مدافع حرم از امنیت مرزها دفاع می كنند ، باید نیروهایی برای جنگ نرم تربیت می كردیم . این موضوعی است كه مقام معظم رهبری از سال 78 بر آن تاكید داشتند و توصیه می كردند در برابر تهاجمات فرهنگی و نبرد رسانه ای باید آرایش دفاعی و جنگی بگیریم .





* نیروهای آگاه به علوم روز رسانه در راس نیستند

هاشمی - در ادامه سخنان آقای قربانی پرسش یا نقدی داشتم .شما فرمودید كه شناخت موجب می شود كه دشمن از یك تكنیك بسیار خوب استفاده كند. اگر قرار باشد این شناختو تكنیك در كنار هم جوابگو باشد ، رسانه در داخل هم وجود دارد و مردم در برهه های مختلف با ما بوده و هستند ، پس چرا این شناخت و تكنیك توسط رسانه های داخلی برای مردم اثرگذار نیست؟

قربانی - نیروهای جوان ما كه آرایش رسانه ای را می شناسند به میدان نیامده اند . درواقع گرچه افرادی كه در راس هستند انقلابی و حزب الهی هستند اما با جریان های روز و آرایش نبرد رسانه ای آشنایی ندارند و ما باید این موضوع را بپذیریم. به عنوان مثال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره ریاست جمهوری دهم و یازدهم مجوز 13هزار و 500 رسانه را صادر كرده است . سوال اینجاست كه این رسانه ها اكنون كجا هستند و در جنگ روایت ها چه كمكی به انقلاب كرده اند ؟ این رسانه ها مجوز گرفتند كه تولید محتوا كنند تا روایت نخست را در اختیار داشته باشند . متاسفانه ضعف ما این است كه روایت اول نداریم و میدان را به رسانه های بیگانه داده ایم .





* نبود پیوست فرهنگی خلا اصلی در جنگ رسانه ای

هاشمی- آقای قربانی شما در بیانات خود فرمودید كه ما با تجربه و تربیت نیروهای ماهر توانستیم بحران را در غرب آسیا كنترل كنیم . پس از تشكیل كشورهای منطقه مانند سوریه ، اردن ، لبنان ، فلسطین و ... تا كنون ، جریان های مختلفی در آنها شكل گرفته است كه بیشترین جریان های منطقه ای در سوریه وجود دارد . لبنان هم با 18 جریان ، موثر است اما در عراق عشایر و جریانهایی كه قدرتمند نیستند دیده می شوند . در كشور ما این گونه نیست یعنی جریان با مدل های غرب آسیا وجود ندارد . در تایید سخنان شما باید بگویم ما فراموش كرده ایم كه بیست ساله ها جنگ را مدیریت كرده اند و رسانه تنها تلویزیون و مكتوبات نیست . به نظر من آرایشی كه رسانه های معاند برای ما گرفته اند به این دلیل است كه چیزی به نام پیوست فرهنگی برای عملكردی كه دولت ها در راهبرد نظام جمهوری اسلامی به آن نیاز دارد ، وجود ندارد . یك مثال ساده در این باره سیاست امریكا در برابر افغانستان بود . دولت امریكا برای آن كه مردم را برای تامین منابع مالی جنگ در افغانستان توجیه كنند ، برج های دوقلوی خود را منفجر می كند كه مردم پای كار بمانند و مالیات بدهند تا نیروی نظامی كشورشان به سرزمین دیگری حمله كند و در آن بجنگد و این یك پیوست فرهنگی بسیار دقیق است .





* القای آمدن قحطی توسط رسانه های معاند

** آقای قربانی ، رسانه های معاند با چه شگردهایی تلاش می كنند بر اذهان عمومی اثرگذار باشند تا اراده ملی را سست كنند؟

میدان دروغ پراكنی دشمن بسیار گسترده است و صرفا به محتوا بسنده نمی كند یعنی برخی اوقات حملات سایبری هم شروع كننده عملیات دروغ پراكنی است. در اینجا به حمله سایبری به سامانه های سوخت كشور رخ داد اشاره می كنم كه با سالروز افزایش قیمت بنزین همزمان شد . هدف این جریان یادآوری موضوع افزایش قیمت بنزین بود تا مردم را تحریك كنند . این عملیات دروغ پراكنی مردم را تهییج می كرد تا با ترس قحطی به پمپ بنزین ها هجوم بیاورند . درواقع كاری كه امروز دشمن انجام می دهد القای ترس از قحطی است كه از خود قحطی خطرناك تر است و منجر به هرج و مرج در كشور می شود . مانند اخبار و شایعاتی كه پیرامون كمبود برنج ، روغن و ... منتشر می شود. رسانه های معاند درباره كمبودهایی كه در كشور وجود دارد ضریب های چندبرابری می دهند تا موضوع بسیار بغرنج نمایش دهند. از این رو ضروری است درباره شگردهای رسانه ای دشمن شناخت كافی داشته باشیم و مردم را به حوزه سواد رسانه توانمند كنیم .

* كم كاری رسانه های داخلی در كنترل اوضاع

هاشمی – در مورد موضوع بنزین ، انتقال پیام در سالروز گران شدن این كالا یك عملیات روانی بود كه بخشی از میدان به عهده افرادی بود كه در كف خیابان بودند و بخش دیگر هم به مدیریت فضای سایبر سپرده شد . سوال اینجاست رسانه های ما كجا هستند؟ مورد دیگر شخصی بود كه به چندین نفر تعرض كرده بود ، سپس به جرم قتل دستگیر شد اما برای او هشتگ « نه به اعدام » منتشر شد . در اینجا رسانه موظف قوه قضائیه باید درباره شخصی كه دستگیر شده است روشنگری و او را به مردم معرفی می كرد. در بیان كلی ، اگر انتقال پیام را به علوم شناختی و تكنیك مرتبط بدانیم ، قدرت چنین كاری در كشور وجود دارد اما مجری آن تعریف نشده است. موضوع دیگر كه در اینجا باید به آن بپردازیم گرانی نان است . روسیه و اوكراین 40 درصد از گندم دنیا را تامین می كنند . قیمت نان در امریكا كه خود تولیدكننده گندم دنیاست ، در طی دو ماه اخیر بار اول 23 درصد و در موج بعدی 25درصد افزایش می یابد . در مقابل در كشورهای منطقه از جمله لبنان كه 80درصد گندم مورد نیاز خود را از اوكراین تامین می كرد، چنین تغییر قیمتی را شاهد نبودیم.

** البته عملكرد صدا و سیما به عنوان بخشی از نظام رسانه ای كشور در موضوع بنزین بسیار خوب و سریع بود و تلاش كرد كه روایت اول در مورد موضوع هك كارت های سوخت داشته باشد .

قربانی- این كه صدا و سیما در این مورد كار خود را به درستی انجام داد قابل قبول است اما آیا تولید محتوای رسانه ملی ما در فضای مجازی غالب بوده است یا تولید محتوای جریانات دیگر.

هاشمی – قطعا تولیدات جریان های دیگر فراگیرتر بود.





* نخبگان رسانه را برای آرایش جدید به كار بگیریم

قربانی – از سوی دیگر شما درباره پیوست فرهنگی سخن گفتید. دستور تدوین سند مهندسی فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران از سال 1380 توسط مقام معظم رهبری به شورای عالی انقلاب فرهنگی صادر شده است . گرچه تصویب آن با تاخیر زیادی همراه بود اما به هر حال در سال 1389 انجام شد اما با تاسف باید گفت حتی یك جلسه در این باره در دولت های دهم و یازدهم تشكیل نشد. با این شرایط چگونه می توان پیوست فرهنگی ایجاد كرد.

از سال 1377 رهبر انقلاب بارها بر این مسئله تاكید كرده اند اما مسئولان با وجود این همه توصیه ، در حوزه رسانه كادرسازی نكرده اند . زمانی كه ساختمان متروپل در آبادان ریزش كرد ، خبرنگار باسواد و دانا در آن شهر نبودند كه روایت اول از این اتفاق را برای مردم بیان كنند. نخبگان ما كه در علوم ارتباطات فارغ التحصیل می شوند در كجا و چه زمانی باید به كار گرفته شوند . در شرایط جدید دنیا كه آرایش رسانه ای متحول شده و بازیگران و كنش ها تغییر كرده است باید برنامه های جدید و به روز داشت . ما در یك جنگ قرار داریم كه مردم باید در حوزه سواد رسانه ای توانمند شوند و تاب آوری آن ها را افزایش دهیم .

* به جوانان باسواد اعتماد نداریم

هاشمی – تا زمانی كه ما بخواهیم گذشته را نقد كنیم و برای آینده پیشنهادی نداشته باشیم ، همچنان در حوزه پدافند عمل می كنیم یعنی هنوز به سطح كنشگری و آفندی نرسیده ایم . این كه خروجی های موفق دانشگاه های ما به مناصب های اصلی و تاثیرگذار در كشور نمی رسند چند دلیل دارد ، اول این كه به آنها اعتماد نداریم یا بیست ساله های مدیریت جنگ را از یاد برده ایم یا این كه افراد انقلابی در راس قرار دارند كه پا به سن گذاشته اند اما قصد ترك جایگاه خود را ندارند . ما باید بپذیریم كه جوانان ما قابل اتكا هستند و می توان به دانش آنها برای تجهیز در جنگ رسانه ای اعتماد كرد.

برنامه امواج شبهه كه گفتگوی تخصصی پیرامون ماهیت شناسی رسانه های معاند فارسی زبان است ، روزهای یكشنبه و سه شنبه ساعت 16 به مدت 60 دقیقه به روی آنتن این شبكه به نشانی موج اف ام ردیف 103.5 مگاهرتز می رود و در این قسمت به موضوع موج سواری رسانه های معاند بر شرایط اقتصادی ایران و لزوم شناخت راهبرد فریب دشمن پرداخت .

این برنامه به تهیه‌كنندگی سیده ‌فاطمه شعار، هماهنگی گیسو جعفرزاده، آیتم‌سازی سمیرا صدیق كردی ، گویندگی فاطمه عبدالوند و با كارشناسی و اجرای مصطفی صادقی تقدیم مخاطبان می‌شود.