یك فعال حوزه گردشگری گفت: معضل اساسی ما در گردشگری مسئولانه این است كه تمامی زوایای تحقق و مسئولیت آن را برعهده گردشگر می‌دانیم؛ در حالی كه تمای افراد دخیل در امر گردشگری اعم از سیاست‌گذار، گردشگر و ... در تحقق آن به یك اندازه مسئول هستند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ فرخ میرشاهزاده با تأكید بر ضرورت تحقق گردشگری مسئولانه در كشور، این موضوع را منوط به همكاری تمامی اجزای گردشگری و فرهنگ‌سازی لازم به منظور نهادینه شدن این مقوله عنوان كرد و آموزش را حلقه مفقوده گردشگری مسئولانه در این صنعت دانست.
وی با اشاره به مقوله گردشگری مسئولانه كه سال‌هاست در بسیاری از كشورهای پیشرو در راستای تحقق این امر به صورت هدفمند و دغدغه‌مندانه اقدامات لازم را انجام می‌دهند، گفت: اما متأسفانه در كشور ما و به صورت مشخص در صنعت گردشگری ایران این مقوله تنها به صورت یك واژه ترجمه شده‌ای كه هیچگونه فرم اجرایی و تحقق ملموسی نداشته است شناخته شده است، در صورتی كه همین صرف ترجمه‌های تحت لفظی، تاكنون باعث بروز مشكلات عدیده‌ای برای صنعت گردشگری شده است.
كارشناس كیفیت خدمات گردشگری ادامه داد: وجود جاذبه‌های گردشگری در یك منطقه به عنوان اصل اساسی در ایجاد بازار گردشگری و ورود گردشگران به آن منطقه است و اگر جاذبه‌ای تاریخی و تفریحی وجود نداشته باشد قطعاً گردشگری هم معنا پیدا نمی‌كند، چه بسا اینكه بسیاری از كشورهای دنیا كه فاقد هرگونه جاذبه و سایت‌های تاریخی و تفریحی هستند، اقدام به ایجاد جاذبه‌های انسان‌ساز كه بعضاً فاقد ارزش‌های فرهنگی و تاریخی است كرده‌اند.
این فعال حوزه گردشگری با بیان اینكه كه معضل اساسی ما در گردشگری مسئولانه این است كه تمامی زوایای تحقق و مسئولیت آن را بر عهده گردشگر می‌دانیم، بیان كرد: این موضوع در حالی است كه در حقیقت در گردشگری مسئولانه تمامی افراد اعم از سیاست‌گذار، مجری و بهره‌بردار و به صورت مشخص تمامی افراد موجود در زنجیره تأمین خدمات گردشگری، دخیل در فرآیند مسئولیت‌پذیری در حوزه گردشگری هستند و اگر مراتب مسئولیت‌پذیری به صورت سلسله‌وار رعایت نشود مسلماً شاهد بروز خلأ و مشكلات عدیده‌ای خواهیم شد.
میرشاهزاده توضیح داد: به عنوان نمونه اگر سیاست‌گذار در حوزه گردشگری رعایت الزامات فرهنگی و عرفی جامعه را ضروری و لازم‌الجرا بداند و همواره بر رعایت آن تأكید و توجه كند، قاعدتاً نباید صرفاً به تذكرات لسانی و كلامی بسنده كند.
به اعتقاد وی، در این صورت مسئولین باید برای تحقق این مهم ضمن اینكه اهتمام لازم را در راستای معرفی، تبیین و تشریح ضوابط و مقررات در حوزه تبلیغات، انتشارات و اطلاع‌رسانی به عمل آورند باید الزاماً كدهای پوششی و فرهنگی مطابق با عرف و شرع اسلامی برای گردشگران خارجی تعریف كند تا گردشگران خارجی چارچوب‌های لازم‌الاجرا را رعایت كرده و بتوانند این اطلاعات را به صورت كاملاً رسمی مشاهده كنند.
كارشناس كیفیت خدمات گردشگری عدم تعیین كدهای فرهنگی و پوششی در ایران در حالی دانست كه در خارج از كشور برای شركت در مراسمات و جشن‌های خاص محدودیت‌های خاصی تعریف و ابلاغ می‌شود، اما متأسفانه ما هیچگونه كدهای پوششی برای گردشگران اطلاع‌رسانی رسمی نكرده‌ایم و در عین حال انتظار داریم كه مسافران نسبت به رعایت آن اهتمام داشته و توجه كافی را به عمل آورند.
مقصران اصلی در رهاسازی زباله در سایت‌های تفریحی تنها گردشگران نیستند
مطابق با صحبت‌های این فعال حوزه گردشگری، به عنوان یكی دیگر از مصادیق عدم رعایت گردشگری مسئولانه می‌توان به این مورد اشاره كرد كه همواره در موضوع رهاسازی زباله‌ها در سایت‌های گردشگری و ایجاد چهره زننده و ناخوشایند در آن مكان‌ها، انگشت اتهام صرفاً به سمت گردشگران نشانه می‌رود.
میرشاهزاده عنوان كرد: این موضوع در حالی است كه هیچگونه اقدام سازنده‌ای ولو ابتدایی و كوچك مانند نصب یك سطل جهت جمع‌آوری زباله‌ها در آن مكان توسط مسئولان محلی انجام نگرفته است. طبیعتاً در این صورت هنگامی كه گردشگر وارد سایت تفریحی می‌شود و با صحنه‌ای مملو از زباله مواجه می‌شود، ناخودآگاه فعلی را كه محیط به وی القا می‌كند را انجام خواهد داد و هیچگونه مسئولیتی در قبال رعایت نظافت و تمیزی آن مكان برای خود حس نخواهد كرد.
وی مبحث آموزش را در مقوله گردشگری مسئولانه یك حلقه مفقوده مهم دانست و تصریح كرد: متأسفانه در سنوات گذشته تنها تلاشی كه برای آموزش در حوزه گردشگری انجام شده، صرفاً ایجاد چند رشته دانشگاهی مرتبط با حوزه گردشگری مانند مدیریت هتل‌داری و یا مدیریت گردشگری بوده كه معمولاً فارغ‌التحصیلان رشته‌های مذكور اساساً هیچگونه فعالیتی در حوزه مرتبط با تحصیلات خود ندارند.
كارشناس كیفیت خدمات گردشگری با بیان اینكه آموزش نباید صرفاً به صورت آكادمیك باشد بلكه فعالین حوزه گردشگری همواره می‌توانند به صورت تجربی در انتقال و نشر این دانش نقش مهمی را ایفا كنند، اظهار كرد: زمانی آموزش در فرهنگ‌سازی و جلوگیری از آسیب رساندن به مقاصد گردشگری مثمر ثمر واقع می‌شود كه بتوان از طریق ایجاد سازوكارهای لازم به نحوی عمل كرد كه تمامی اجزای فعال در صنعت گردشگری خود را جز و بخشی از جوامع محلی قلمداد كرده و در واقع به نوعی این موضوع به مانند یك فرهنگ دائمی نهادینه شود.
وی توضیح داد: یكی از نمونه اقدامات مؤثری كه در راستای ایجاد فرهنگ‌سازی این مقوله مشاهده كرده است این بوده كه چندی پیش در یك منطقه نمونه گردشگری در شمال كشور، یك كیسه به منظور جمع‌آوری زباله به گردشگران داده می‌شود كه در صورت عودت كیسه مربوطه به همراه زباله‌های تولید شده، نیمی از بهای ورودی به گردشگران مسترد می‌شود.
میرشاهزاده در پایان صحبت‌های خود خاطرنشان كرد: این دست از اقدامات در صورت گسترش و توسعه در تمام مناطق و سایت‌های گردشگری می‌تواند تأثیر فوق‌العاده در فرهنگ‌سازی و تحقق گردشگری مسئولانه ایفا كند.
