نائب رئیس اتحادیه ناشران و كتابفروشان تهران درباره گردش مالی حوزه نشر گفت: گردش مالی كل كتاب‌های سال 98 برابر با 3 هزار و 800 میلیارد تومان است.
به گزارش ایكنا به نقل از رادیو گفت‌وگو، محمود آموزگار، نائب رئیس اتحادیه ناشران در برنامه صبح و گفت‌وگو در پاسخ به اینكه آیا ناشران ورشكسته شدند یا كسانی كه توانستند وارد فضای دیجیتال شوند، كارشان رونق پیدا كرد، گفت: این طور نیست كه به یكباره از نشر سنتی وارد نشر دیجیتال شویم و شاید تأثیر دوران ما این باشد كه ضرورت به‌كارگیری تكنولوژی جدید بیش از پیش خود را به مصرف‌كنندگان و ناشران نشان داد.
وی درباره شرایط به وجود آمده بر اثر بیماری كرونا افزود: به طور كلی نه تنها در ایران بلكه در جهان نشر، كسب و كار ضعیفی تلقی می‌شود و ارزش بازار كل صنعت نشر جهان كمتر از ارزش بازار دو كمپانی بزرگ دنیاست.
آموزگار درباره میزان گردش مالی بازار نشر ایران بیان كرد: گردش مالی كل كتاب‌های سال 98 برابر با 3 هزار و 800 میلیارد تومان است؛ البته این ارزش بازار محسوب می‌شود و پول در گردش و نقدینگی یا درآمد این حوزه نیست. این به معنای قابلیت حداكثری یك كسب و كار است و در نهایت به عددی معادل 200 یا 300 میلیون یورو می‌رسیم و این سهم ناچیزی در اقتصاد جهان است.
وی درباره اینكه آیا شرایط كرونا موجب ورشكستگی شد یا قواعد جدید بازار را به آن پیوند زد، بیان كرد: ما نوعی ناهنجاری در نشر خود داریم كه مربوط به تعداد زیاد دارندگان پروانه نشر است. نوعی نگاه نسبت به پروانه نشر وجود دارد كه آن را نوعی جواز كاسبی می‌دانند، چون روند استعلامی برای صدور پروانه تعریفی وجود دارد كه ارشاد باید ملزومات آن‌ها را فراهم كند. این ملزومات شامل كاغذ ارزان، مواد مورد نیاز تا مالیات است و همین امر باعث مواجهه ما با شكل ناملموسی از نشر می‌شود كه ناشر در حال فعالیت حرفه‌ای است و حساب و كتاب كارش را دارد و این‌ها قاعدتاً در این شرایط بحرانی می‌مانند و به فعالیت خود ادامه می‌دهند. عده‌ای هم در مقاطعی یا فعالیت خود را كاهش دادند یا از صحنه خارج شدند. این مربوط به حوزه نشر می‌شود و فكر می‌كنم در حوزه كتاب‌فروشی با مشكلات بیشتری رو‌به‌رو هستیم.
آموزگار با اشاره به نشر الكترونیك یادآور شد: ما در حال حاضر با سیستم‌های آنلاین و مجازی فروش كتاب كه قبل از كرونا هم بود، رو‌به‌رو هستیم، اما صنعت نشر ما بخش‌های گوناگونی دارد و این حلقه‌ها یك زنجیر بوده كه كلیتی را ایجاد می‌كنند و هماهنگی بین این حلقه‌ها موضوع بسیار مهمی است.
وی افزود: مشكل فروش آنلاین، نبود قانون و قاعده مشخص در این زمینه است و كافیست به دیجی كالا مراجعه كنید تا ببینید كتاب‌ها را با چه تخفیفی عرضه می‌كند و هیچكس نمی‌تواند این معما را حل كند كه حداكثر تخفیف ناشر 40 درصد است و چطور با 70 درصد تخفیف ارائه می‌شود؟
فرهنگ شفاهی بیش از فرهنگ مكتوب در خاورمیانه است
در ادامه رضا حاجی‌آبادی، ناشر و كارشناس نشر درباره اینكه آیا ورشكستگی ناشران را با توجه به كرونا می‌پذیرید، گفت: ورشكستگی پیش از كرونا هم وجود داشت و احتیاجی به بحران نبود، اما ما یاد نگرفتیم در مواقع بحرانی در تمام زمینه‌ها مدیریت كنیم و به علاوه زیرساخت‌های لازم برای نشر الكترونیك در بین ناشران، متولیان دولتی و مردم وجود ندارد. معمولاً مردم اگر قصد خرید داشته باشند، دوست دارند محصول مورد نظرشان فیزیكی باشد.
وی با بیان اینكه معمولاً مردم اگر قصد خرید داشته باشند، دوست دارند محصول مورد نظرشان فیزیكی باشد، افزود: تمام مردم ما شرایط استفاده از ظرفیت‌های دیجیتال را ندارند و در این بحث تنها ناشران نیستند و افراد دیگری در عرصه نشر دخیل هستند؛ از كاغذفروش تا چاپخانه‌دار و لیتوگراف كه همه درگیر شدند.
وی با تأیید صحبت‌های آموزگار مبنی بر اینكه افراد حرفه‌ای كه توان مدیریت در زمان بحران را دارند، می‌توانند دوام بیاورند، ادامه داد: عكس این موضوع شامل كسانی است كه یارانه دولتی گرفتند و یك مؤسسه انتشاراتی برپا كردند و حالا هم صدایشان بلند شده كه دولت به ما كمك نمی‌كند و این دست انتشاراتی‌ها نمی‌توانند دوام بیاورند.
این كارشناس با اشاره به نشر الكترونیك بیان كرد: به دلیل اینكه زیرساخت‌های لازم را برای نشر نداشتیم، از ظرفیت بحران كرونا نتوانستیم به خوبی استفاده كنیم تا مردم كتابخوان شوند.
حاجی آبادی با رجوع به تاریخ كشور درباره علل كتاب‌نخوانی بیان كرد: در جهان سوم و ممالك شرقی فرهنگ شفاهی بیشتر از فرهنگ مكتوب جریان دارد و مردم دوست دارند قصه‌های خود را از رادیو بشوند و تغییر این ذائقه تاریخی دشوار و زمانبر است.
وی در پاسخ به اینكه چرا چنین شرایطی داریم، گفت: این ذائقه تاریخی است و اگر به ملل شرقی دیگر نگاه كنیم، متوجه جایگاه خاص داستان‌خوانی بین آن‌ها می‌شویم؛ یعنی مردم برای ارتباط بیشتر به صورت شنیداری به هم مربوط می‌شدند و چندان نشر مكتوب نداشتند.
