برنامه ترنج روزهای دوشنبه از رادیو گفت وگو پخش می شود
پرداختن به مباحثی همچون خانواده، خشونت و زنان در سال های اخیر بر اثر گسترش رسانه ها و فضای مجازی اهمیت بیشتری پیدا كرده است. شاید در گذشته این مسائل تنها به ستونی در صفحه حوادث روزنامه ها خلاصه می شد، اما امروز شبكه های اجتماعی رسالت خود را بیش از هر رسانه دیگری انجام می دهند، به طوری كه حتی برخی دستگاه ها نیز نمی توانند سكوت اختیار كنند و گاهی وادار به واكنش می شوند. در این میان یكی از رسالت های رسانه ای چون رادیو می تواند با هدف آگاه سازی خانواده ها از مسائلی حول محور سبك زندگی، خشونت و خانواده باشد و خشونت مساله ای است كه به زعم برخی كارشناسان خانوده، حتی در زمان قرنطینه به دلیل انتشار ویروس كرونا میان اعضای خانواده بیشتر دیده شد. همین بهانه ای شد تا سراغ برنامه سازان برنامه ترنج رادیو گفت وگو برویم كه به موضوع زنان، خشونت و تزلزل بنیان خانواده می پردازد.
برای تهیه گزارش از برنامه «ترنج» باید به طبقه زیر همكف ساختمان شیشه ای صدا و سیما، محل استودیو رادیو گفت وگو می رفتم. بیرون از ساختمان روبه روی آبنما، یكی از مهمانان برنامه حضور داشت كه از او درباره موضوع برنامه پرسیدم.
شهناز سجادی، وكیل دادگستری و دستیار حقوق شهروندی معاونت زنان در امور زنان و خانواده، در مورد ضرورت پرداختن به موضوع خشونت علیه زنان و كودكان و تزلزل در خانواده می گوید: «ما همیشه با پدیده خشونت علیه زنان در سطح جامعه و درون خانواده روبه رو بوده ایم. وقتی موردی اطلاع رسانی و به ابعاد آن پرداخته می شود، نظرات و مطالباتی در سطح جامعه ایجاد می شود.
جامعه شناسان و حقوق دانان به عوامل بروز این پدیده می پردازند و همه به نوعی در حیطه تخصص خود تلاش می كنند راهكاری برای آن پیدا كنند، بنابراین ضرورت بحث را جامعه تعیین می كند. وقتی می بینیم احساسات یك جامعه از قتل یا خشونتی كه در رسانه ها مطرح می شود، جریحه دار شده، این از وظایف رسانه ملی است كه با حضور حقوق دانان، روان شناسان، روان پزشكان و جامعه شناسان به آن موضوع بپردازد. در سطح بین المللی همه دولت ها به این گونه مسائل ورود پیدا می كنند.
درست است كه خانواده یك نهاد خصوصی است ولی وقتی تنش در آن برای افراد جامعه خطرآفرین باشد، دولت ها هم ورود پیدا می كنند و قطعا برای آن راهكار دارند.
سجادی ادامه می دهد: این اتفاق خوبی است كه صدا و سیما به این معضلات می پردازد و ذهن افراد را روشن می كند. به هر حال بخش هایی از جامعه اداری و سیاسی ما مثل آموزش و پرورش و آموزش عالی وظایف آگاهی و آموزش به مردم را دارند، ولی می بینیم در ابعادی عبوری و سطحی است. به نظرم وظیفه صدا و سیما از آموزش و پرورش خطیرتر است، چون صدا و سیما آموزش را به درون خانواده ها می برد و همین گفت وگوها می تواند سطح آگاهی زنان، مردان و كودكان ما را بالا ببرد.
برنامه راس ساعت 11 شروع می شود. مجری موضوع برنامه را اعلام و بعد از پخش بخشی درباره خشونت علیه زنان، شهریار برقعی، روانشناس بالینی و زوج درمانگر و شهناز سجادی، وكیل دادگستری و دستیار حقوق شهروندی معاونت زنان در امور زنان و خانواده را به عنوان مهمانان برنامه معرفی می كند. پس از آن گزارش های مردمی پخش می شود و كارشناسان بر اساس سوالات مردم تحلیل های خود را ارائه دادند.
گاهی رضایت و گاهی دلخوری
در این میان كه تهیه كننده برنامه مشغول بود با فاطمه ربانی، مسوول هماهنگی این برنامه گفت وگو كردم. ربانی كه علاوه بر این برنامه، هماهنگی برخی دیگر از برنامه های رادیو گفت وگو و گاهی آیتم سازی را هم بر عهده دارد از تجربیات خود می گوید: پیش از این كه برنامه ای تهیه شود، ما در حوزه فعالیت هماهنگی باید اطلاعاتی را جمع آوری كنیم. اگر قرار باشد مهمانی به صورت حضوری یا تلفنی در برنامه حضور داشته باشد، سعی می كنیم افرادی را انتخاب كنیم كه بر اساس اخبار و اطلاعات روز به صحبت در برنامه بپردازند.
ربانی ادامه می دهد: هماهنگی هر شبكه با شبكه دیگر متفاوت است. كار هماهنگی در شبكه رادیویی گفت وگو كه معمولا در آن با مسوولان ارتباط داریم كمی زمان بر است تا به نتیجه برسد، ولی در كل ارتباط با اخبار، اطلاعات و چالش های روز جذاب است و امیدواریم بتوانیم با این اطلاعات به خانواده ها و جامعه كمك كنیم. بارها شنیده ام كه در برنامه ها به دلیل این كه مطالبه گرانه به موضوعی پرداخته ایم بازخوردها بسیار خوب بوده و مسبب حل مشكلاتی شده ایم. بسیاری از مردم كه تماس می گیرند رضایت دارند و تشكر می كنند. البته گاهی هم بسیاری از افرادی كه در برنامه به چالش كشیده می شوند تماس می گیرند و از ما دلخور می شوند.
كتاب هایی از كتابخانه های مختلف
فاطمه حسن پور، كارشناس معرفی كتاب در آیتم «شیرازه» این برنامه می گوید: برنامه خانوادگی ترنج به موضوع سبك زندگی و خانواده ها اختصاص دارد. من در این برنامه معمولا آیتم معرفی كتاب را دارم و در ارتباط با موضوعی كه آن روز پرداخته می شود كتاب مرتبطی را معرفی می كنم. در تلاش هستیم كتابی كه معرفی می كنیم منبع و مستندی برای موضوع آن روز باشد، اطلاعات صحیحی را به خانواده ها ارائه كنیم و در نهایت خانواده ها بتوانند راهكارهای مفید را خودشان از كتاب ها برداشت كنند.
وی در پاسخ به این سوال كه این كتاب ها از كجا معرفی می شوند، می گوید: من در كتابخانه های مختلفی عضو هستم و در ارتباط با موضوع برنامه از میان منابع با نویسندگان مختلف تحقیق می كنم و كتاب های تایید شده و با موضوع مناسب را با مشورت تهیه كننده برنامه، انتخاب و به شنوندگان معرفی می كنم.
نمی شود شكاف بین نسل ها را كمرنگ كرد
زهرا بحریه، تهیه كننده برنامه نیز بالاخره بعد از حدود یك ساعت برنامه زنده رادیویی، دقایقی درباره «ترنج» و هدف و ضرورت برنامه ای با موضوع سبك زندگی برای ما این طور توضیح می دهد: نیمه دوم سال 96 برنامه «ترنج» را با هدف ارائه سبك صحیح زندگی برای داشتن یك خانواده سالم شروع كردیم.
این هدف ابعاد گسترده ای دارد و ما هم حرف های زیادی برای گفتن داریم. برنامه بر مبنای «خانواده» پایه گذاری شده و وقتی درمورد خانواده حرف می زنیم ناخودآگاه به جامعه پیوست می شود. یكی از رسالت های سازمان صدا و سیما این است كه حتما برنامه ای با عنوان سبك زندگی و تعامل با خانواده ها داشته باشیم تا خانواده ها آگاهانه سبك زندگی سنتی و مدرنیته را تلفیق كنند، به نتیجه مطلوبی برسند.
وی می افزاید: ما نمی توانیم یكباره شكاف میان نسل ها را از بین ببریم و باید آنها را كمرنگ كنیم. تعامل دو نسل و آموزش آنها می تواند نتیجه خوبی دربرداشته باشد. همچنین اخیرا هم رهبر معظم انقلاب در بند هفتم بیانیه گام دوم انقلاب به موضوع سبك زندگی اشاره كرده اند و بر آن تاكید بسیار داشتند. بر همین اساس یك سری از آیتم های برنامه را نیز به این موضوع اختصاص می دهیم.
این تهیه كننده ادامه می دهد: برنامه «ترنج» هر دوشنبه ساعت 11 كه معمولا خانواده ها در این ساعت شنونده آن هستند، به صورت زنده پخش می شود. این برنامه تاكنون بازخوردهای خوبی داشته و به موضوعات بسیاری به صورت اساسی پرداخته است. هر هفته موضوعی را محور قرار می دهیم و هر برنامه شامل سه آیتم است. «برگی از ترنج» ورودیه برنامه و بیانگر این است كه برنامه در آن روز چه می خواهد بگوید.
آیتم دوم «شیشه و سنگ» است. مثلا امروز كه موضوع برنامه «زنان، خشونت و تزلزل در خانواده» بود. در واقع شیشه همان زن و سنگ هم همان خشونت است. در همین رابطه گزارش مردمی داریم و بر مبنای نظرات مردم و خانواده ها، كارشناسان برنامه پاسخ می دهند و موضوع را تحلیل می كنند. در انتها بخشی را هم به نام «شیرازه» در برنامه داریم كه به معرفی كتاب مرتبط با موضوع آن روز اختصاص دارد.
