حجت الاسلام امرالله حسنی نیا در رادیو گفتوگو بیان كرد: وقف نه خصوصی است و نه دولتی بلكه عام المنفعه است و بین خصوصی و دولتی است و میتواند این رابطه را برقرار كند.
خبرگزاری شبستان، گروه قرآن و معارف: برنامه «صبح و گفتگو» رادیو گفت و گو با موضوع هفته وقف و با حضور حجت الاسلام امرالله حسنی نیا معاون امور اوقافی، حقوقی و ثبتی سازمان اوقاف و امور خیریه به روی آنتن رفت.
حجتالاسلام حسنینیا به تعریف وقف پرداخت و گفت: وقف یعنی مالی را حبس كنند در واقع به فروش نمیرود، به رهن گذاشته نمیشود، هدیه داده نمیشود و از عواید و درآمد این مال نیتی كه فرد واقف داشته مثلا كمك به بیماران، كمك به ایتام، آموزش، ترویج دین صرف میكنند.
وی با اظهار به اینكه وقف یكی از سنتهای دیرپای دینی و فرهنگی جوامع به خصوص در ایران اسلامی بوده است، گفت: دین اسلام از هر دین و مذهبی بهترینها را گلچین كرده است و از جمله احكام امضایی اسلام، وقف است. چون سنت خوب و حسنهای در بین جوامع بوده اسلام هم آن را تائید كرده و هم در بین جوامع ترویج داده است.
معاون امور اوقافی، حقوقی و ثبتی سازمان اوقاف و امور خیریه با بیان اینكه وقف همانند موضوعات دیگر دارای فرصتها و چالشهایی است، اظهار كرد: بهترین شكوفایی وقف در دوران صفویه بوده است كه بخش اعظمی از كشور به صورت وقف اداره میشده است. تا اواخر قاجار هم وقف در كشور ما یك سنت بود و به فرهنگ وقف توجه زیادی میشده است. اكثر افراد چه كسانی كه تمكن مالی داشتند و چه كسانی كه در دربارها كار میكردند سعی میكنند واقف باشند.
دوران افول وقف دوران سلطنت پهلوی
وی دوران افول وقف را در دوران سلطنت پهلوی بیان كرد و گفت: فرهنگ وقف دوران افولی داشته است كه از دوران پهلوی شروع شده و با توجه به اینكه این ظرفیت عظیم در اختیار علمای دین و روحانیون بوده و در حوزه كارهای فرهنگی و بیشتر ترویج مذهب تشیع و دین اسلام صرف میشده، به هر دلیلی شروع به از بین بردن وقف كردند و وقفها را در بخش اصلاحات ارضی واگذار كردند. یكی از اهداف اصلی این بوده كه موقوفات از بین برود و واگذار شود.
وقوع انقلاب اسلامی دوران احیای وقف
حجت الاسلام حسنی نیا وقوع انقلاب اسلامی را دوران احیای وقف برشمرد و یادآور شد: در سال 1357 با تشكیل جمهوری اسلامی و فتوای تاریخی حضرت امام (ره) مبنی بر اینكه تمام موقوفاتی كه به فروش رفته باید به وقفیت برگردد، روح تازهای در كالبد وقف دمیده شد. در واقع احیای سنت وقف و زنده كردن آن در دوران انقلاب انجام شده است.
وی با تاكید بر اینكه وقف دارای ظرفیتهای بسیار زیادی است، عنوان كرد: اگر این ظرفیتها احیا شود، مخصوصا در این زمان كه ما برای حوزههای فرهنگ، تعلیم و تربیت، بهداشت و درمان چالشهای مالی داریم یكی از ظرفیتهای خوبی كه میتواند به كمك دولت و جامعه بیاید و این بار را بردارد ظرفیت وقف است. امروز هم در جمهوری اسلامی ایران بخش اعظمی از این ظرفیتهایی كه به كمك دولت و به خدمت جامعه آمده، وقف است.
معاون امور اوقافی، حقوقی و ثبتی سازمان اوقاف و امور خیریه متذكر شد: وقف نه خصوصی است و نه دولتی بلكه عام المنفعه است و بین خصوصی و دولتی است و میتواند این رابطه را برقرار كند و با آن مالكیت وقفی كه وجود دارد هیچ وقت از بین نمیرود به تعبیری مالكیت اعتباری كه برای مردم بوده، برداشته شده و مالكیت حقیقیاش برای خدا است.
وی به یكی از موانعی كه سبب شده ظرفیتهای وقف به صورت كامل بالفعل نشود اشاره كرد و گفت: در تشكیل نظامهای اداری كه به وجود آمده ممكن است بعضی از نهادها در عرض همدیگر این رسالت را به انجام برسانند. در نظام حقوقی جمهوری اسلامی هم بعضی مواقع به دلایل قوانینی كه وجود دارد باز هم وقف به آن صورتی كه باید و شاید نتوانسته ظرفیت بالقوه خود را به ظرفیت بالفعل تبدیل كند.
نظام فقهی یكی از پشتوانههای قوی وقف در ایران
حجت الاسلام حسنی نیا از نظام فقهی به عنوان یكی از پشتوانههای قوی وقف در نظام جمهوری اسلامی یاد كرد و افزود: یكی از بابهایی كه در مدارس علمیه و در كتب فقهی بحث میشود، باب وقف است كه تمام جوانب آن را بحث میكنند.
وقف از مشتركات تمام ادیان و مذاهب است
وی با بیان اینكه وقف یكی از مشتركات تمام ادیان و مذاهب است، به تفاوت وقف در ایران با كشورهای دیگر اشاره كرد و گفت: در سایر كشورهایی كه قوانین آنها بر اساس نظام فقهی مدون و پویا و شكوفا تدوین نمیشود، نظام حقوقی حاكم میشود كه نظامهای حقوقی در دوران مختلف ممكن است تفاوتهایی را بر حسب شرایط زمانی به وجود آورند و شكل و ماهیت آن وقف را عوض كنند ولی در نظام جمهوری اسلامی بنا شده كه مالی را حبس میكنند و منافع آن را خرج كارهای عام المنفعه و خدمات مختلف میكنند.
معاون امور اوقافی، حقوقی و ثبتی سازمان اوقاف و امور خیریه تاكید كرد: مسائل سیاسی و اجتماعی در پویایی وقف نقش بسیار مهمی دارد. هر جامعه و هر دین و مذهبی برای ترویجش دشمنان و رقیبانی هم پیدا میكند.