استاد تمام عرفان دانشگاه آزاد اسلامی ضمن باطل دانستن تئوری عبدالكریم سروش در باب «رؤیای پیامبرانه» گفت: وحی ورای خواب و قرآن، خود میان وحی و رؤیا تفاوت قائل میشود.
به گزارش ایكنا، عبدالرضا مظاهری با حضور در برنامه «سوفیا» ضمن نقد تئوری عبدالكریم سروش با عنوان «رؤیای رسولانه» به رادیو گفتوگو بیان كرد: بنده حدود 2 سال نسبت به سخنرانیها و آثار بر جای مانده از دكتر سروش كار كردم كه ماحصل آن كتاب «وحی و تجربه دینی از دیدگاه ابن عربی و روشنفكری معاصر» بود، اما اصل بحث از تجربه دینی آغاز میشود.
وی افزود: استدلالهای فلسفی كه برای اثبات وجود خدا در دست بود، در دوره روشنفكری زیر سؤال رفت و خدشهای به برهانهای مختلف وارد آوردند و لذا دانشمندانِ علوم دینی برای رجعت دادن انسان به سوی خداوند، بحث «تجربه دینی» را مطرح كردند.
مظاهری ماحصل «تجربه دینی» را در ارتباط انسان با فضایی غیر مادی عنوان كرد و گفت: مشكل این نظریه مبنی بر گسترده شدنِ دامنهی تجربه دینی بود كه از یك خواب معمول تا عرفان سرخپوستی و از اشو تا وحی را دربرمیگرفت و لغت «تجربه دینی» را بر آن نهادند. وی خدشه وارد دانستن به «تجربه دینی» را ناظر بر تأثیرپذیری وحی از محیط زندگی پیامبر(ص) عنوان كرد و تجربههایی نظیر برخورد با افرادی چون «ابولهب» را در كلام وحیانی تأثیرگذار دانست و در نتیجه، مقولهای باطل از جمله «خوابنامه پیامبر(ص)» یا «رؤیای رسول الله(ص)» را مطرح كرد.
وی با اشاره به استدلالهای عبدالكریم سروش گفت: وی معتقد است كه هر بشری به جامعه و زبان خود محدود است و لذا پیامبر(ص) نیز محدودیتهایی بشری در قبال وحی دارد. برای هر یك از اشاراتِ سروش پاسخی درخور وجود دارد. وی در بخشی دیگر از سخنان خود گفت: خواب یك قسمت از وحی است، ولی مشكل اینجاست كه او تمامی وحی را بعنوان خواب در نظر گرفته است.
وی كه مؤلف 11 كتاب در حوزههای معرفتی و عرفان اسلامی است، ادامه داد: اولین اشكال این است كه سروش میان خواب و وحی هیچ تفاوتی قائل نشده است و این یكی از مصادیق هبوط آدمی است. وقتی ذهن به خواب میرود، شبیهسازی میكند كه در قوه تخیل صورت میگیرد، ولی گاه معقولات ـ اشاره به مباحث عقلی ـ به تخیل تبدیل میشوند و رؤیای صادقه را میسازند؛ حال برای درست یا غلط بودن خواب باید مصداقی برای آن تعیین كنیم.
مظاهری با بیان این مطلب افزود: نفس خواب در عالم خارج اتفاق میافتد و لذا زمانی كه حضرت یوسف(ع) خواب دید، تا 7 سال بعد تعبیر آن اتفاق افتاد. پس معیار خواب جهان خارج است و اگر نظر دكتر سروش را بپذیریم كه قرآن یك خواب و رؤیاست، اشكالی اساسی پیش میآید كه این است كه در قرآن بسیاری مسائل مربوط به امروز و دیروز نیست و هنوز اتفاق نیفتاده است و به تعبیری میتوان گفت خداوند نه تنها كاری را برای انسان حل نكرده بلكه به مشكلات او افزوده است!
این استاد تمام عرفان دانشگاه ادامه داد: اشكال بعدی این سخنِ دكتر سروش این است كه برای تعبیر این خواب، باید تخیلات و صورتهای ذهنی خواب بیننده ـ در اینجا یعنی پیامبر(ص) ـ را از خواب كسر كند كه فرهنگ و محیطها در این صورتها تاثیر گذاشته است. رسول الله(ص) مظهر حقیقت محمدیه و تا قاب قوسین او ادنی حركت كرده است و چه كسی میخواهد چنین رویایی را تعبیر كند؟!
وی با اعلام اینكه وحی و قرآن آمده است تا كارها را تشریح كند و با نظریههای [كوری نظیر آنچه دكتر سروش ارائه میدهد] كار پیچیده تر میشود، افزود: كلام وحی غیر از یك رؤیاست. وحی ورای خواب است و در خیال منفصل اتفاق میافتد و قرآن، خود میان وحی و رؤیا تفاوت قائل میشود.
وی در ادامه سخنان خود در رادیو گفتوگو بیان كرد: اگر عارف به مكاشفهای میرسد، نباید تصور كند كه خود را با انبیاء برابر كرده و خود را تا حد آنان بالا ببرد؛ چراكه اینان مكاشفه را به امر ولایت مربوط میدانند و باطنِ ولایت را نیز مشترك میگیرند.