سید مسعود منوری در رابطه با چرایی اهمیت پسماند به برنامه "زمین 360درجه" گفت: همه ما انسان‌ها در تولید پسماند نقش آفرین هستیم. با رشد شهرنشینی، جمعیت، درآمد و... میزان پسماندها افزایش پیدا کرده است؛ در حال حاضر 65 هزار تن پسماند در ایران تولید می‌شود که حجم بسیار بالایی است.

به گفته منوری هر فرد ایرانی حدود 700 تا 800 گرم زباله در روز تولید می‌کند که اگر با همین شیوه پیش رویم، تا سال 2025 سرانه تولید زباله به ازای هر فرد در روز، 1250 گرم خواهد بود.

وی نوع بازیافت پسماندها در کشور را تاسف بار خواند و گفت: زباله‌ها را در یک مکان تلنبار می‌کنند که موجب آلودگی‌های زیست محیطیِ آب و خاک شده و تهدید کننده بهداشت و سلامت جامعه می‌باشد. همچنین بازیافت اهمیت به سزایی در توسعه پایدار دارد؛ به بیانی دیگر در حوزه توسعه پایدار با دو محدودیت در حوزه منابع و زمین رو به رو هستیم.

منوری معتقد است برداشت مداوم منابع اولیه و تبدیل آن به محصول موجب محدودیت شدید منابع می‌شود. مثال بارز آن تبدیل نفت به پلاستیک و بهره برداری از معادن برای تولید فلزات است. در این صورت محصول نهایی و یا پسماندِ حاصل از صنایع تبدیلی، زباله فراوانی را بر جای می‌گذارد و نیازمند زمین پر وسعتی برای دفن خواهد بود. چنین رویه‌ای ما را از توسعه پایدار دور می‌سازد؛ حال آن که بازیافت کمک می‌کند علاوه بر استفاده بهینه از مواد اولیه، در حفظ زمین سهیم باشیم.

*اشکالات طرح جامع پسماند

همچنین علی شهبازی، پژوهشگر حوزه محیط زیست در ادامه این بحث در خصوص نقش شهرداری‌ها و نهادهای تفکیک کننده پسماند، اظهار کرد: قانون مدیریت پسماند مربوط به سال 84 است و اشاره دارد که شهرداری‌ها باید طرح جامع مدیریت پسماند را اجرایی کنند.

بر اساس آخرین گزارش شهرداری‌ها، از 44 طرح موجود، صرفا 12 طرح به توفیق رسیده و طرح‌های اجرایی با ایرادات بسیاری رو به رو بوده‌اند.

وی نبود ابزار و مدل‌های مناسب برای بازیافت پسماند و بی توجهی به استراتژی‌ها و برنامه ریزی‌های کوتاه و بلند مدت را از جمله ضعف‌های طرح جامع مدیریت پسماند دانست و افزود: طرح‌های مذکور اهداف روشنی را برای سازمان‌ها مشخص نکرده‌اند.

همچنین برخی طرح‌ها حائز پیشنهاداتی خوب هستند که در قالب هزاران صفحه آماده می‌شود که در نهایت مسئولان و مدیران فرصت خواندن آن را ندارند. بنابراین این طرح‌ها صرفا در قفسه ادارات نگهداری شده و اجرا نمی‌شود.

شهبازی افزود: این طرح‌ها باید دارای جنبه‌های مدیریتی و عملیاتی باشند؛ لذا طرح جامع مدیریت پسماند مدیران را باید مجاب به اجرا نماید.

این پژوهشگر حوزه پسماند خاطرنشان کرد: 5درصد پسماند خشک در کشور بازیافت می‌شود که انتظار داریم در آینده به 30درصد برسد. حتی قوانین بالادست نیز بر این مهم تاکید دارد ولی در عمل اجرایی نمی‌شود. همچنین 12درصد بازیافت پسماند تر باید تا مرز 60درصد برسد. از طرفی تفکیک از مبدأ در برخی نقاط یک الی 15 درصد است؛ در صورتی که میانگین جهانی آمار 25 تا 30 درصد را نشان می‌دهد.