تكنیك حمل باد ـ واكنش رئال

ماجرای آن پادشاه را شنیده اید كه می خواست استخر خانه خود را پر آب كند و ده ها ساقی را فرستاد تا مشك را از چشمه دوردست آب كنند و بیاورند؟

هر كدام از آنان فكر می كردند بقیه آب می آورند و او می تواند داخل مشك را باد كند كه سختی را تحمل نكند. از قضا همه ساقی ها مشك پر باد آوردند و هر كدام تصور می كرد بقیه آب خواهند آورد. این قصه اكنون شده است یك شگرد رسانه ای.

خبرها و تحلیل هایی كه ظاهرا پر معنا و سنگین هستند اما عملا مشك خالی است. فردی كه سال هاست از ایران رفته است بگونه ای روایت می كند كه انگار دیروز در تهران و میان خیابان ها با مردم بوده و این حرف ها را شنیده است و یا مخاطبانی كه اسم و رسم مشخصی ندارند. این شگرد رسانه ای در برخی رسانه ها بسیار استفاده می شود.

علیرضا داودی كارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی در گفتگو با فارس، ضمن تشریح كاركرد رسانه‌ های فارسی زبان بیگانه درخصوص تكنیك ” حمل باد ـ واكنشِ رئال “ گفت: شگرد ” حمل باد واكنش رئال “ برگرفته شده از یك داستان قدیمی است، در داستان های قدیمی این داستان مطرح بود كه فردی خانه ای را می سازد و استخری را تدارك می بیند به خدمتكارهاش می گوید ، از فلان آب انبار آب بیاورید این استخر را پر كنید ، به هر خدمتكار یك مشك آب میدهند، این افراد به علت بعد مسافت و سنگینی مشك پر از آب ، صرفا مشك را با آب خیس كرده و بدون پر كردن آب درون مشك ، عملا مشك های خالی را به سمت استخر آب تا منزل حاكم می بردند و وقتی در مشك ها را باز می كنند ، همه مثلا خالی می كنند اما همه پر از هوا بوده ، بجای آب باد حمل می كردند اما انتظار رئال ایجاد كردند.

داودی افزود: در حوزه علوم شناختی این جزء تكنیك های ویژه است به این معناست كه شما همیشه گزاره هایی را كه در واقع به مخاطب اعلام می كنید كه مخاطب اگر همه این گزاره ها را روی هم قرار بدهد، دیگر نتیجه اش باد هست، هیچ ارزش و ثمره و هیچ سندی ندارد ، اما وقتی می خواهد لب حوض، مشك خالی را آب را خالی كند احساس می كند تمام آن اطلاعات ارزشمند نیست بنابر این دچار عصبانیت می شود، مخاطبی كه دچار عصبانیت شده مستحق برخورد است و اگر با او برخوردی بشود، تبدیل به یك ناراضی جدی می شود و برمی‌گردد.

كارشناس‌ ارشد رسانه و علوم شناختی ادامه داد بنابراین وقتی رسانه به ذهن شما اطلاعاتی می دهد كه شما تصور دارید این اطلاعات كامل و دقیق و در نهایت تحلیل نسبت به پدیده ها است ، آن زمان متوجه می شود كه این اطلاعات ارزش و اعتبار ندارد به اصطلاح باد حمل كردید و وقتی محاسبه و تحلیل می كنید متوجه می شوید حدس و گمان ها تبدیل به اطلاعات شده است و اینجاست كه بی ارزش بودن آن اطلاعات مطمئن می شوید.

داودی ادامه داد: رسانه های بیگانه راجع به بسیاری از رویدادها با همین روش عمل می كنند، مخاطب احساس می كند مساله شهروند خبرنگار یا به نقل از مقام آگاه یا فرد مطلع مصداق این روش هست در صورتی كه اینها همه تكنیك حمل باد واكنش رئال است البته در ظاهر مطلب درست بود و ممكن است بخشی از اطلاعاتی كه رسانه ها می دهند درست باشد اما لایه بیرونی خبر و اطلاعات منتشره است و اساسا ماهیت پرداز نیست مانند اتفاقی كه آمدنیوز از آن بسیار استفاده می كرد و همچنین انگلیس و فرانسه از این تكنیك بسیار استفاده می كنند.

شگردهای رسانه ‌های بیگانه برای تغییر ذهن مخاطب فارسی زبان هر روز بیشتر می ‌شود، شناختن و درك این جنگ شناختی قسمتی از سواد رسانه‌ای مورد نیاز امروز ایران‌مان است. بنابراین رسانه ‌ها تلاش می كنند مطابق اهدافی كه دارند در این فرآیند دخالت كنند. ایجاد، تغییر یا تقویت باورها، از كاركردهای رسانه ها در همراه سازی مخاطبان است.

مجموعه برنامه كوتاه ”روایت رنگ‌ها“ روایتی از تكنیك ‌های جنگ شناختی است كه در شبكه رادیوییِ رادیو گفت و گو تولید و پخش می شود.

تكنیك ‌های رسانه‌ ای در دنیای امروز وارد فضای علوم شناختی شده است از این رو رادیو گفت و گو مجموعه برنامه‌ای 90 قسمتی برای آشنایی مخاطبان با این تكنیك‌ ها را تدارك دیده است.
”روایت رنگ‌ها“ نام این مجموعه برنامه‌ی تخصصی در حوزه علوم شناختی با محوریت شگردهای رسانه‌ای در انحراف افكار عمومی است كه ماموریت این شبكه، در جریان ‌سازی موثر بر نخبگان و كنشگران جامعه ایرانی را محقق كرده است.

این مجموعه برنامه كه در قالب ساختارهای نوین طراحی و تولید شده، در هر قسمت و در گفت و گو با علیرضا داودی كارشناس مسائل رسانه و متخصص علوم شناختی، با رویكردی تخصصی و تحلیلی و با مصداق‌های عینی به افشای تكنیك‌ های رسانه‌ های بیگانه و معاند در جهت تخریب ذهن مرم ایران می پردازد.

روایت رنگ‌ها هر روز ساعت 11:55 دقیقه از رادیو گفت و گو موج اف ام ردیف 103.5 مگاهرتز تقدیم علاقه‌مندان می‌شود.