به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادیو گفت‌وگو؛ برنامه«آوای قانون» با موضوع کلاهبرداری رایانه‌ای از طریق فیشینگ و با حضور محمدحسن جباری (قاضی دادسرای عمومی و انقلاب شهریار) روانه آنتن شد.

آوای قانون: تفاوت سرقت رایانه‌ای با کلاهبرداری رایانه‌ای چیست؟

جباری: سرقت رایانه‌ای می‌تواند از داده‌های اخلاقی باشد و امکان دارد سرقت مالی نباشد؛ ولی در کلاهبرداری رایانه‌ای حتماً مالی از بزه دیده برداشته می‌شود و در اکثر مواقع سرقت رایانه‌ای مقدمه کلاهبرداری رایانه‌ای است.

آوای قانون: آیا فیشینگ کلاهبرداری رایانه‌ای است؟

جباری: کلاهبرداری‌های رایانه‌ای راه‌های متفاوتی دارند و یکی از این راه‌ها فیشینگ است؛ یعنی عنوان کلاهبرداری رایانه‌ای اعم از فیشینگ است.

آوای قانون: فیشینگ چیست؟

جباری: مجموعه فرآیندی است که فیشرهای یک درگاه، سایت، آدرس اینترنتی و... را بسیار هوشمندانه جعل می‌کنند که گمان می‌شود سایت اصلی است.

آوای قانون: چند نوع فیشینگ وجود دارد؟

جباری: فیشینگ دو نوع است 1- فیشینگ نیزه‌ای، که طعمه یک شخص یا یک شرکت است 2- فیشینگ فله‌ای، که یک پیام کلی را برای همه می‌فرستند و هرکس فریب خورد طعمه قرار می‌گیرد.

آوای قانون: روش‌های فیشینگ به چه صورت است؟

جباری: در سیستم‌های حقوقی دنیا چهار روش برای فیشینگ وجود دارد، روش اول فیشینگ فریبنده که بستر آن در ایمیل و جیمیل است، روش دوم فیشینگ جعل وب سایت، روش سوم فیشینگ تلفنی و روش چهارم ربات‌هایی که در کانال‌های پیام رسان وجود دارند.

آوای قانون: در موردفیشینگ تلفنی توضیح دهید؟

جباری: اگر مشخصات و کد ملی در فیشینگ تلفنی داده شود خیلی راحت از طریق کد ملی به داده‌های اشخاص دسترسی پیدا می‌کند.

آوای قانون: برای پیشگیری از فیشینگ چه راهکاری دارید؟

جباری: 70 درصد جرایم رایانه‌ای با اطلاع رسانی و آگاهی مردم قابل پیشگیری هستند. برای 30 درصد بعدی عامل وقوع جرائم رایانه‌ای ضعف، در ساختار و فناوری اطلاعات کل کشور است.

آوای قانون: آیا به صرف شماره ملی می‌توانند به حساب بانکی دسترسی پیدا کنند؟

جباری: با شماره ملی و مشخصات کارت بانکی می‌توانند به حساب‌های بانکی دسترسی پیدا کنند.

آوای قانون: در ایران چند مدل فیشینگ بوده است؟

جباری: در ایران تا جایی که بنده مطلع هستم تا حالا فیشینگ نیزه‌ای نداشتیم ولی فیشینگ جمعی و فله‌ای فراوان بوده است؛ یعنی مخاطب اهمیت ندارد پول مخاطب دارای اهمیت است و بیشتر از طریق ارسال پیامک‌های گمراه کننده بوده است.

آوای قانون: برای جلوگیری از خسارت‌های مالی چه اقداماتی صورت گرفته است؟

جباری: ما در جرایم رایانه‌ای دنبال این هستیم که خسارات را در لحظه قطع کنیم و حساب مقصد را ببندیم. توصیه می‌کنم هر زمان کارت بانکی گم شد لحظه‌ای در سوزاندن آن دریغ نکنند؛ چون این کارت‌ها در سایت‌های قمار، مستهجن و... مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند.

آوای قانون: فردی که بدون اطلاع، واسطه فیشر شده است؛ مقابل افراد بزه‌دیده چه مسئولیتی دارد؟

جباری: از لحاظ حقوقی شخص باید دعوای کیفری در دادسرا مبنی بر دسترسی غیرمجاز بر داده‌ها و هک سیستم‌های رایانه‌ای مطرح کند. عوامل فتا تلفن شخص را تحویل می‌گیرند و در آزمایشگاه فنی بررسی می‌کنند و مشخص می‌شود که فرد بزه کار نبوده است.

آوای قانون: مجازات قانونی مرتکبین فیشر چیست؟

جباری: طبق ماده 13 قانون جرائم رایانه‌ای سال 88، رد مال به صاحب مال، یک‌سال تا پنج سال حبس تعزیری و یا جزای نقدی از 2 تا 10 میلیون به عنوان مجازات تعیین شده است.