به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادیو گفت و گو؛ برنامه «هشتگ گفتگو» با حضور دکتر رامین شمسایی نیا (استاد دانشگاه، دکترای علوم ارتباطات و پژوهشگر سیاست گذاری رسانه) و دکتر مصطفی انتظاری (مدیرعامل و مدیر مسئول مجموعه خبر فوری و عضو هیئت مدیره اتحادیه تولید و نشر محتوا در فضای مجازی ) و ارتباط تلفنی با دکتر محمد ساجد هاشمی (پژوهشگر مرکز تحقیقات و آینده پژوهی سازمان سراج) با موضوع شبکه ملی اطلاعات در مدیریت فرصت‌ها و تهدیدهای فضای مجازی کشور، روانه آنتن شد.

هشتگ گفتگو: راه اندازی شبکه ملی اطلاعات چقدر در هنجارها و ناهنجاری‌های فضای مجازی موثر است؟

انتظاری: در ضرورت راه‌اندازی چنین شبکه‌ای تردیدی وجود ندارد. مشکلات فضای مجازی و رها شدگی‌ها و بی برنامه گی‌ها ما را به این سمت می‌برد که نیاز به راه اندازی شبکه‌ای داریم که داده‌های ما را در داخل کشور ذخیره و مدیریت کند و به دغدغه‌هایی که فعالین این فضا دارند به خوبی پاسخ دهد.

هشتگ گفتگو: آیا در مورد شبکه ملی اطلاعات تبیین گری شده است؟

شمسایی نیا: ما در شبکه ملی اطلاعات در سطح نخبگان از مرحله بیان چیستی و چرایی گذر کرده‌ایم ولی در عموم مردم و توده همچنان تبیین نشده است. در سال‌های اخیر شبکه ملی اطلاعات کلان پروژه جمهوری اسلامی در حوزه اینترنت و اصلی‌ترین حکمرانی در فضای مجازی است چون فضای مجازی بیشتر اقشار جامعه را درگیر خود کرده است و هر کدام منافع متعارضی دارند طبیعتاً حکمرانی در این قضیه دچار مشکل می‌شود و علت پیش نرفتن این است که در سطح حاکمیتی در یک بازه‌های زمانی اراده وجود نداشته است و خوب تبیین نشده است.

هشتگ گفتگو: با توجه به کاستی‌هایی که در فضای مجازی وجود دارد آینده را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟

هاشمی: یکی از اشکالاتی که در تبیین شبکه ملی اطلاعات از نظر محاسن و فرصت‌هایی که ایجاد می‌کند صورت گرفته است عموماً از نقطه نظر حاکمیتی به این موضوع پرداخته شده است و برای اینکه مردم به ضرورت شبکه اطلاعات پی ببرند باید محاسن این شبکه و فرصت‌ها و تهدیدهایی که نبودن آن ایجاد می‌کند از منظر و نقطه نظر شهروندی تبیین شود.

هشتگ گفتگو: آیا در دنیا سرویس‌های فیسبوک و اینستاگرام و... پاسخگو به دولتها هستند؟

انتظاری: در ماجرای فیلتر صفحات مرتبط با تصاویر یا مطالب حاج قاسم افکارعمومی، اینستاگرام را باعث حذف صفحه می‌دانند و هیچگاه گفته نمی‌شود که دولت ایالات متحده سانسور کرده است به خاطر اینکه آنها هوشمندانه بخش‌های حاکمیتی را پنهان می‌کنند و شرکت‌ها و پلتفرم‌های معروف جلو می‌آیند و سانسور را اعمال و مدیریت می‌کنند و افکار عمومی را در همه دنیا در دست می‌گیرد.

هشتگ گفتگو: چرا از سال 92 تا الان شبکه ملی اطلاعات راه اندازی نشده است؟

شمسایی نیا: یک دوقطبی در سطح سیاستگذاران ما وجود دارد بعضی از دولتمردان ما اعتقاد به شبکه ملی اطلاعات ندارد و بعضی‌ها بلعکس آنقدر تفریط کرده‌اند که خواهان سرعت پایین اینترنت بوده‌اند. عمده بحث شبکه ملی اطلاعات زیر ساخت است و آنچه مردم با آن مواجه هستند خدمات است و این توجیه که مردم راضی به راه اندازی شبکه ملی اطلاعات نیستند دفاع بلاوجه از سوی برخی مسئولین است.

هشتگ گفتگو: آیا شبکه ملی اطلاعات را اندازه می‌شود؟

هاشمی: همانطور که در جهان، صنعت نفت و انرژی نقش کلیدی برای توسعه اقتصادی دارند همان نقش را امروز اطلاعات داده‌ها دارند، کشور‌هایی که بیشترین حجم دریافت ذخیره داده‌ها را در اختیار دارند بیشترین نفع را می‌برند. همان قدر که ملی شدن صنعت نفت بر پایه جوشش از درون و مطالبه عمومی ملت ایران بوده است وقتی از شبکه ملی اطلاعات صحبت می‌شود باید بر پایه مطالبه و جوشش عمومی باشد چون نماد استقلال یابی ما در جهان امروز است و همان طور که مخالفان ملی صنعت نفت به کشور خیانت می‌کردند مخالفت با ملی شدن شبکه ملی اطلاعات هم خیانت است.

هشتگ گفتگو: زیر ساخت‌های شبکه ملی اطلاعات کشور ما تا چه حدی است؟

شمسایی نیا: وقتی شبکه ملی اطلاعات مطرح می‌شود ذهن‌ها به سمت مسائلی مثل فیلترینگ می‌رود، فیلترینگ در فضای مجازی کنترل هدایتگر است. کارکرد اصلی شبکه اطلاعات یکپارچه سازی سامانه‌های اطلاعاتی است.

هشتگ گفتگو: آیا کنترل کودکان با توسعه شبکه ملی اطلاعات بهتر شکل می‌گیرد؟

انتظاری: بله؛ کنترل بهتری در محتوایی که منتشر می‌شود می‌توان داشت.

هشتگ گفتگو: آیا با توسعه شبکه ملی اطلاعات باید دور تمام پیام رسان‌های خارجی را خط کشید؟

شمسایی نیا: این پیش فرض اشتباه وجود دارد که شبکه ملی اطلاعات یعنی بستن اینترنت جهانی و محدود کردن اینترنت ملی، در صورتی که شبکه ملی اطلاعات یعنی داخلی سازی زیرساخت‌ها که درگاه‌های هوشمند، آن را به اینترنت جهانی وصل می‌کنند؛ بنابراین به معنی حذف اینترنت جهانی نیست.

هشتگ گفتگو: آیا در توسعه شبکه ملی اطلاعات یکی از موانع، تضاد منافعی که وجود دارد است؟

انتظاری: برخی از دولتمردان ما در گذشته که متولی در این حوزه بودند مستقیماً منافعی را تعریف کردند و چون آن منافع به خطر می‌افتاد به این عرصه ورود نکردند و این تضاد منافع خیلی جدی است و باید یک بار برای همیشه جمع شود تا ما به نتیجه برسیم.

هشتگ گفتگو: آیا کنترل سایبری‌ها دست جوامع دیگر است؟

شمسایی نیا: در دنیا یک نظام تک اینترنتی داریم که حکمران آن آمریکا است، ما باید در سطح جهانی به سمت دو یا چند اینترنتی حرکت کنیم.