اگرچه ایران در بازه زمانی موسوم به «پنجره جمعیتی» قرار دارد اما پیش‌بینی برخی جمعیت‌شناسان نشان می دهد كه سالمندان تا سال 1430، سهم 24 درصدی از كل جمعیت كشورمان را به خود اختصاص خواهند داد.
ایران در حوزه رشد و افزایش شیب سالمندی جزو كشورهای اول دنیا به شمار می‌آید
به گزارش ایسنا، محسن سلمان نژاد، رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان با اشاره به تصویب قانون سالمندان در سال 1383، گفت: دبیرخانه شورای ملی سالمندان از زمان تصویب این قانون ذیل برنامه سوم توسعه كشور در سازمان بهزیستی راه اندازی شد.
وی با اشاره به این كه رئیس سازمان بهزیستی دبیری شورای ملی سالمندان را بر عهده دارد، اظهار داشت: شورای ملی سالمندان در گردهمایی مجموعه‌ای از وزارت خانه‌ها و سازمان‌های مرتبط با موضوع سالمندی كه اغلب وزارت خانه‌ها را شامل می‌شود فعالیت می‌كند. این شورا در پنج سال گذشته مورد توجه بیشتری واقع شده است و دبیرخانه شورای ملی سالمندان در سال‌های اخیر به فكر تدوین یك منشور با عنوان سالمندی است.
سلمان نژاد با اشاره به وضعیت ایران در حوزه سالمندی، توضیح داد: در حال حاضر ایران در حوزه رشد و افزایش شیب سالمندی جزو كشورهای اول دنیا به شمار می‌آید. در كشور فرانسه نرخ رشد 7 درصدی سالمندان در مدت زمان حدودی 150 سال به ضریب رشد 22 درصدی رسیده است، در حالی كه این میزان از رشد سالمندی در این در مدت زمان سی ساله در حال وقوع است.
وی در ادامه اضافه كرد: اگر پدیده سالمندی مورد بررسی و سیاست گذاری قرار نگیرد، بدون شك كشور در سال‌های آینده از ذیل این موضوع به بحران‌های اقتصادی و اجتماعی متعددی آغشته می‌شود.
حوزه اجتماعی كشور عقب تر از نیازهای سالمندان
سیدحسن موسوی چلك، رئیس انجمن مددكاری اجتماعی ایران نیز با اشاره به این كه پدیده سالمندی بحران امروز كشور نیست، گفت: اگر پدیده سالمندی مورد برنامه ریزی و سیاست گذاری قرار نگیرد در آینده به بحران مبدل خواهد شد. افزایش امید به زندگی و كاهش رشد باروری كشور ایران را با شرایط مواجه می‌كند كه جزو جمعیت بالای سالمندی شود.
رئیس انجمن مددكاران اجتماعی ایران با اشاره به این كه سیاست گذاری‌های مختلف كشور باید متناسب با تغییرات جمعیتی به روز بشوند، عنوان كرد: متاسفانه حوزه اجتماعی كشور بسیار عقب تر از نیازهایی است كه حتی سالمندان امروزی دارند.
وی با اشاره به این كه سالمندان امروزی از خدمات اجتماعی خوبی برخوردار نیستند، تصریح كرد: عموم سیاست گذاری‌های حوزه سالمندی توجه بسیار كمی را بر ابعاد اجتماعی این پدیده دارند.
سیدحسن موسوی با اشاره به این كه سالمندان یكی از گروه‌های هدف مددكاران اجتماعی هستند، عنوان كرد: در حال حاضر در دانشگاه جامع علمی و كاربردی دانشجویان می‌توانند در حوزه مددكاری اجتماعی با گرایش سالمندی به تحصیل مشغول شوند. پذیرش اجتماعی سالمندان و تسهیل دسترسی سالمندان به منابع اجتماعی نقش بسیار كلیدی را در حوزه سالمندی دارد.
رئیس انجمن مددكاران اجتماعی ایران با بیان این كه سیاست‌های مختلف موجود در حوزه سالمندی ایران بیشتر به حوزه درمان و مراقبت معطوف شده است، تصریح كرد: عدم توجه كافی به حمایت‌های روانی و اجتماعی سالمندان برای این حوزه یك غفلت دیرینه ای است كه تا به امروز ادامه دار بوده است.
وی با اشاره به این كه حوزه اجتماعی ایران نتوانسته اهمیت موضوع سالمندی در بخش اجتماعی را نشان بدهد، اذعان داشت: بخش عمده‌ای از سندهای موجود در حوزه سالمندی كشور وجه قالب غیر اجتماعی دارد.
28 درصد از كل بازنشستگان تامین اجتماعی را بازنشسته‌های پیش از موعد تشكیل می‌دهند
به گزارش ایسنا، مریم فروزان، معاون امور بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی نیز با بیان اینكه در حال حاضر 42 میلیون نفر در ایران تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی هستند، گفت: حدود 28 درصد از كل بازنشستگان تامین اجتماعی را بازنشسته‌های پیش از موعد تشكیل می‌دهند.
وی با اشاره به فعالیت‌های سازمان بیمه تامین اجتماعی، گفت: در حال حاضر 42 میلیون نفر در ایران تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی هستند، به عبارت دیگر 52 درصد از جمعیت كشور تحت پوشش این سازمان مورد حمایت بیمه‌ای قرار می‌گیرند.
وی با اشاره به تدابیر سازمان تامین اجتماعی در حوزه رفاه مستمری بگیران، اظهار كرد: در حال حاضر حدود 45 درصد از مستمری بگیران سازمان تامین اجتماعی سنی بالای 65 سال دارند، چرا كه بازنشستگان با سن جوان در این سازمان مشغول دریافت خدمات بیمه‌ای هستند.
معاون امور بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی با اشاره به بازنشستگی‌های زودهنگام در سازمان تامین اجتماعی، عنوان كرد: حدود 28 درصد از كل بازنشستگان تامین اجتماعی را بازنشسته‌های پیش از موعد تشكیل می‌دهند.
وی افزود: بازنشستگی‌های پیش از موعد باعث شده تا سازمان تامین اجتماعی خیلی زودتر از حد معمول به برخی از مراحل برسد. در زمان راه اندازی سازمان تامین اجتماعی در قانون آن زمان عنوانی یا محتوای بازنشستگی پیش از موعد وجود نداشت، در حالی كه این محتوا در شرایط خاص و به صورت مقطعی در برخی از شهرستان‌ها یا مشاغل سخت اجرایی می‌شد. در دهه گذشته قوانینی مورد تصویب قرار گرفت كه علاوه بر افزایش تعداد مستمری بگیران، باعث شد تا بندهای مربوط به مشاغل سخت در مرحله اجرا باقی بماند.
معاون امور بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی كه در یك برنامه رادیویی صحبت می‌كرد، با اشاره به آمار بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی در دهه‌های گذشته، توضیح داد: در بازه زمانی سال 60 تا 85 سازمان تامین اجتماعی حدود یك میلیون و 500 هزار نفر بازنشسته از این سازمان خدمات دریافت می‌كردند. در حالی كه از سال 85 تا 95 همین تعداد به جمع مستمری بگیران سازمان اضافه شده‌اند.
وی با اشاره به كاركردهای سازمان تامین اجتماعی در كشور، عنوان كرد: سازمان تامین اجتماعی یك سازمان بیمه گر است و بر همین اساس نقش حمایتی در كشور ندارد.
مریم فروزان با اشاره به فعالیت‌های سازمان تامین اجتماعی در راستای ارتقای رفاه بازنشستگان، اضافه كرد: پرداخت مستمری و مزایای جنبی، تعهدات بلند مدت و ارائه خدمات رفاهی و غیر حضوری سه قالب كلی از خدماتی هستند كه سازمان تامین اجتماعی در دستور كار قرار داده است.
وی با اشاره به اینكه بر اساس ماده 96 سازمان تامین اجتماعی مستمری‌های این سازمان سالیانه افزایش پیدا می‌كنند، تصریح كرد: حق عائله مندی، حق اولاد، حق سنوات، كمك هزینه همسر متكفل فرزند و هزینه عیدی از جمله خدماتی است كه از سمت سازمان تامین اجتماعی به مستمری بگیران ارائه می‌شود.
داریوش پناهی زاده معاون اداره كل درمان مستقیم و مسئول برنامه سالمندی معاونت درمان سازمان تامین اجتماعی نیز با اشاره به رشته رزیدنتی سالمندی در ایران، گفت: رشته طب سالمندی مانند سایر رشته‌ها وقتی در دانشگاه‌ها مورد پذیرش دانشجو قرار می‌گیرد، باید طب فرآیند قانونی مورد پذیرش دانشگاه‌ها قرار بگیرد.
وی با اشاره به این كه طب سالمندی رشته جدیدی است، اظهار كرد: فرآیند طب سالمندی همانند سایر رشته‌های دانشگاهی باید از شورای عالی بیمه سپری شده و مورد تصویب قرار بگیرد، بر همین اساس در صورت تصویب این رشته دانشگاهی در شورای عالی بیمه طب سالمندی می‌تواند ذیل خدمات بیمه قرار بگیرد.
معاون اداره كل درمان مستقیم و مسئول برنامه سالمندی معاونت درمان سازمان تامین اجتماعی افزود: ارائه خدمات در حوزه طب سالمندی هزینه‌های سازمان‌های بیمه گر را افزایش نمی‌دهد، در حالی كه باید مورد تصویب دقیق شورای عالی بیمه قرار بگیرد.
سازمان‌های بیمه گر هزینه درمان‌ها و نگهداری‌های طولانی مدت سالمندان پرداخت نمی‌كنند
رضا فدایی وطن، رئیس برد سالمندی وزارت بهداشت نیز با بیان اینكه به دلیل نیازی كه یك سالمند به مركز توانبخشی دارد سازمان بیمه گر باید حمایت‌های متعددی را به عمل بیاورد، گفت: بیشترین تعهدات سازمان‌های بیمه گر در موضوع سالمندی به پدیده‌های حاد مربوط می‌شود. سازمان‌های بیمه گر از بدو تولد یك فرد هزینه‌های بیمه‌ای افراد را شروع كرده و تا میانسالی ادامه می‌دهند، در حالی كه این سازمان‌ها پاسخگوی نیازهای مختلف دوران سالمندی افراد نیستند.
رئیس برد سالمندی وزارت بهداشت با اشاره به اینكه سازمان‌های بیمه گر هزینه درمان‌ها و نگهداری‌های طولانی مدت سالمندان پرداخت نمی‌كنند، اظهار داشت: در سراسر دنیا سازمان‌های بیمه گر تعدادی از درمان‌ها را برای پرداخت هزینه مقبول نمی‌دانند كه از جمله آنها می‌توان به عمل‌های زیبایی اشاره كرد اما بدون شك حضور یك سالمند در مركز توانبخشی یا نگهداری به دلیل افزایش زیبایی یا اعمالی مانند این نیست، بر همین اساس به دلیل نیازی كه یك سالمند به مركز توانبخشی دارد سازمان بیمه گر باید حمایت‌های متعددی را به عمل بیاورد.
وی با بیان این كه بیمه‌ها هزینه‌های درمان در خانه را پرداخت نمی‌كنند، عنوان كرد: در بسیاری از مواقع یك سالمند درمان‌های مورد نظر در بیمارستان را باید در محل خانه خود دریافت كند و تفاوت چندانی با نوع بیمارستانی درمان ندارد. عدم حمایت سازمان‌های بیمه گر از درمان‌های خانگی باعث می‌شود تا میزان تخت‌های بیمارستانی در كشور با كاهش رو به رو شود.
احمد همتی، عضو كمیسیون بهداشت، درمان و آموزش پزشكی مجلس شورای اسلامی با اشاره به محدودیت‌های موجود در منابع حوزه بهداشت و درمان كشور، گفت: جمعیت سالمندی ایران در حال حاضر روز به روز رو به افزایش است، بنابر این كشور باید با این وضعیت خود را تطبیق دهد.
وی با اشاره به این كه بسیاری از سالمندان ایران حقوق یا مستمری بگیر هستند، عنوان كرد: مجلس شورای اسلامی سعی داشته حقوق سالمندان را با وضعیت آنها متناسب سازی كند. درآمد خانواده از مهم‌ترین اركان موثر در میزان سلامت خانواده است ودر حال حاضر دولت مكلف شده تا حقوق‌ها را به تناسب با زندگی افراد همسان كند.
سالمندی همیشه به سیاستگذاری نیاز دارد
دكتر نسیبه زنجری عضو هیئت علمی مركز تحقیقات سازمان توانبخشی و بهزیستی با اشاره به اینكه كشور ایران در حال حاضر با بحران سالمندی روبرو نیست، گفت: جمعیت 9 درصدی سالمندی در ایران باعث شده تا هرم جمعیتی كشور در حال حاضر قشر جوان را بیشتر نمود دهد.
وی با اشاره به اینكه سالمندی یك مساله اجتماعی است، اظهار داشت: یك مساله اجتماعی زمانی شكل می‌گیرد كه افراد احساس می‌كنند نیازهای آنها برطرف نشده است. وقتی افراد از میانسالی گذار به سمت سالمندی می‌كنند با مشكلات متعددی روبرو می‌شود، یعنی علاوه بر مشكلات بازنشستگی با موضوع بیوه شدن یا آشیانه خالی نیز مواجه می‌شوند.
وی با اشاره به اینكه سالمندی همیشه به سیاستگذاری نیاز دارد، تصریح كرد: سالمندی چالشی است كه با برنامه ریزی و سیاست گذاری‌های مطلوب به فرصت تبدیل می‌شود.
