خبرگزاری مهر: دین و تجدد چگونه با یكدیگر قابل جمع اند؟

برنامه «رهیافت» رادیو گفت وگو با موضوع دین و تجدد و چگونگی جمع این دو روی آنتن ر فت.

1398/03/04
|
13:40

به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه «رهیافت» رادیو گفت وگو با موضوع دین و تجدد و چگونگی جمع این دو موضوع با حضور حجت الاسلام مهدی عبداللهی، عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ایران به روی آنتن رفت.

حجت الاسلام مهدی عبداللهی در آغاز با اشاره به مفاهیم دین و تجدد گفت: مقصود از دین آئین‌ها و مقرراتی است كه ناظر بر سعادت است كه خود این مقررات برآمده و مبتنی بر دسته باورها و اعتقادات است. بر همین اساس ادیان را به حق و باطل تقسیم می‌كنیم و در قرآن، كفار هم به یك دین نسبت داده می‌شوند و در واقع آنها نیز مقید به آئین و مقرراتی هستند كه برآمده از دسته باورها و اعتقادات است. امروزه منظور ما از دین حق، اسلام است.

وی با بیان اینكه مدرنیته سابقه‌ای بیش از اسلام دارد، اظهار داشت: در ظرف مدرنیته یا تجدد، می‌توان آن را با مسیحیت نیز مقایسه كرد. مدرنیته به لحاظ لغوی به معنی امروزی و امر حادث و جدید است اما در اصطلاح مدرنیته، به هر مؤلفه و ابزار جدید و نویی مدرنیته اطلاق نمی‌شود بلكه منظور از مدرنیته نگرشی است كه در دوران مدرن بر اندیشه انسانی حاكم شده است و این دوران در فرهنگ و تمدن غربی پس از دوره رنسانس پدید آمده است.

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ایران بیان كرد: در دوره مدرنیته یا تجدد، نگرش جدیدی در اندیشه مغرب زمین حاكم شده است كه با روش پیش از خودش یعنی اندیشه و جهان بینی به ظاهر الهی قرون وسطی، تفاوت بنیادین دارد. فلسفه‌ای كه در این دوران ظهور كرده است را فلسفه مدرن می‌نامند و در حقیقت در دوره قرون وسطی جهان بینی الهی و دینی حاكم است.

وی خاطرنشان كرد: پس از قرون وسطی و در جریان رنسانس دو اتفاق مهم در غرب رخ می‌دهد كه اتفاق نخست افول كلیسا است؛ كلیسایی كه همه وجوه و مناسبات انسانی را در مغرب زمین در اختیار داشته است و پس از تقریباً ده قرن حضور پر رنگ در دنیای غرب به جهت دلایلی، تسلط خودش را از دست می‌دهد. مقوله اصلی دوم دوره رنسانس ظهور و رشد علوم تجربی است هر چند در قرون وسطی رشد و پیشرفت علوم تجربی را شاهد بودیم اما نحوه نگرش به این علوم در دوره مدرن كاملاً متفاوت بوده است.

حجت الاسلام عبداللهی ادامه داد: در قرون وسطی معرفت به جهان و معرفت به طبیعت به مثابه شناخت نعمت‌ها و مخلوقات خداوند متعادل است و طبیعت به مثابه آیات خداوند مورد مطالعه قرار می‌گیرد اما در دوره مدرن، معرفت به جهان و طبیعت برای سلطه و مهار طبیعت است.

دسترسی سریع