سرپرست معاونت توسعه بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت ایران با بیان اینكه اقتصاد، موتور و پیشران توسعه كشور است و پیشران اقتصاد، تجارت خارجی است، گفت: تامین ارز برای كالاهای اساسی و مواد اولیه تولید، رسالتی است .
به گزارش شاتا، مجتبی موسویان‌ریزی، در برنامه زنده رادیو گفت و گو با موضوع توسعه تجارت خارجی و صادرات غیرنفتی در خصوص برگشت ارز صادراتی با بیان اینكه كشور تحت فشار مضاعف است و بعد از 90-80 سال حضور در بازار جهانی نفت، در راستای فشارهای حداكثری آمریكا و تحریم‌ها، سهم‌مان از این بازار بسیار اندك شده است، گفت: ما صادركنندگان را سربازان اقتصادی می‌دانیم كه ارز، كالای اساسی، مواد اولیه و ... را وارد كشور می‌كنند و از آنها تقاضا داریم نقش سربازی اقتصادی خود را در شرایط فعلی ایفاء كنند و با تمام امكانات در صحنه حاضر شوند.
وی با بیان اینكه در شرایطی كه فروش نفت كشور به حداقل رسیده است، باید سراغ ظرفیت‌های غیرنفتی برویم، ادامه داد: در زمان جنگ جوانان با حضور در جبهه‌های جنگ از كشور دفاع كردند، در زمانی كه ما به پیشرفت در زمینه انرژی هسته‌ای نیاز داشتیم، دانشمندان این كشور خون دادند، در زمان فعلی و شیوع ویروس كرونا، كادر درمان كشور هستند كه شهید می‌دهند، امروز و در شرایط فعلی زمان نقش‌آفرینی صادركنندگان است كه باید وارد میدان شوند و از مملكت دفاع كنند.
موسویان‌ریزی گفت: در این شرایط اگر صادركننده‌ای بخواهد ارز صادراتی را برگرداند، بانك مركزی از طریق صرافی‌ها و سیستم بانكی شرایط را فراهم كرده است. در سازمان توسعه تجارت نیز ما كمیته ارزی تشكیل داده‌ایم و كارگروه‌های مختلفی داریم كه به صورت منظم تشكیل جلسه می‌دهند و تلاش می‌كنیم به عنوان سازمانی كه هم دولتی است و هم حمایتگر صادركنندگان، مشكلات صادركنندگان را در نقل و انتقال ارز حل كنیم و به وظیفه خود عمل كنیم.
شرایط كشور بعلت كرونا عادی نیست
سرپرست معاونت توسعه بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت ایران در پاسخ به این سوال كه چرا تاثیر افزایش نرخ ارز در صادرات نمایان نمی‌شود، گفت: باید توجه داشته باشیم شرایط كشور در حال حاضر شرایط عادی نیست، هزینه تبادلات خارجی افزایش پیدا كرده است. با مساله برگشت ارز، تحریم بیمه، تحریم حمل و نقل و.. روبه رو هستیم. از طرف دیگر شرایط كرونا را داریم كه باعث شده بازاهای جهان انقباضی شود. در شرایط كرونا، 45 كشور از صندوق بین‌المللی پول تقاضای وام كرده‌اند. این كشورها به دلیل مسائل مختلف و حفاظت از منابع ارزی انقباضی عمل كرده‌اند و جلوی واردات را گرفته‌اند و لیست منفی تشكیل داده‌اند.
موسویان‌ریزی با بیان اینكه ایران با 15 كشور همسایه است و بعد از روسیه و چین در رتبه سوم دنیا در این زمینه قرار دارد، گفت: كشور ما دارای ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های فراوانی در زمینه صنعتی، معدنی و كشاورزی است، این نشان می‌دهد هم شرایط تولید و هم بازار فروش محصولات فراهم است. اما آیا این به تنهایی كفایت می‌كند؟ آیا شرایط محیطی و پیش‌زمینه‌های دیگر توسعه صادرات فراهم است؟ آیا ما شركت‌های بزرگ صادراتی شبیه آنچه در همه دنیا وجود دارد، داریم؟ آیا مقیاس تولید در كشور ما در وضعیتی هست كه بازارهایی بزرگی مثل روسیه را جوابگو باشیم؟
وی افزود: این موارد بیانگر این است كه ما تولید داریم، اما ظرفیت‌سازی لازم ایجاد نشده است و باید ظرفیت‌سازی شود.
موسویان‌ریزی در مورد انتقاد صادكنندگان نسبت به وضع قوانین خلق‌الساعه گفت: كشور در فضای پیچیده و متلاطمی قرار دارد. نظام تحریم هر روز تحریم جدیدی وضع می‌كند، مشكلاتی مثل شیوع كرونا را داریم، لذا با انعطاف قوانین باید به صورت ضربه‌گیر عمل كنیم.
رشد صادرات به دو كشور عضو اتحادیه اوراسیا و امارات
سرپرست معاونت توسعه بازارهای صارداتی سازمان توسعه تجارت ایران گفت: سال گذشته با اتحادیه اوراسیا موافقت‌نامه تجارت ترجیحی امضاء كردیم و با دو كشور عضو این اتحادیه و امارات متحده عربی با وجود تحریم‌ها رشد صادرات داشته‌ایم و برنامه‌ریزی داریم تا پاییز این موافقت‌نامه تجارت ترجیحی را به موافقت‌نامه تجارت آزاد تبدیل كنیم.
موسویان‌ریزی افزود: 80 درصد صادرات كشور به كشورهای همسایه است، به غیر از عربستان و بحرین كه تجارت اندكی داریم، با جایگزین كردن هند و چین، سناریوهای صادراتی متفاوتی برای هر كشور در نظر گرفته‌ایم. بخش قابل توجهی از بازار كشور افغانستان و عراق در اختیار ماست.
وی ادامه داد: سازمان توسعه تجارت ایران به عنوان یك سازمان حمایتی با ایجاد زیرساخت‌های لازم، مذاكره با كشورهای همسایه، رفع تنگناها و... در تلاش است شرایط صادرات را برای صادركنندگان ایجاد كند و روند كاهشی صادرات را كه به دلیل كرونا ایجاد شده بود، كاهش دهد. در حال حاضر وضعیت بیش از 80 درصد مرزهای ما با كشورهای همسایه به حالت عادی برگشته است و جلسات متعددی با صادركنندگان داریم تا نظرات آنها را در سیاستگذاری‌ها لحاظ می‌كنیم.
ایجاد شركت‌های بزرگ صادراتی
سرپرست معاونت توسعه بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به اهمیت ایجاد شركت‌های بزرگ صادراتی گفت: اگر میخواهیم بازار قابل توجه صادراتی داشته باشیم، نیاز به شركت‌های بزرگ صادراتی در قالب كنسرسیوم، اتحادیه، تشكل و.. داریم تا صادركنندگان بتوانند توان پاسخگویی به یك بازار بزرگ با قواعد و مقررات خاص را داشته باشند. لذا لازم است تجدید ساختار در بنگاه‌ها صورت بگیرد و مدیریت صادرات به وجود آید.
موسویان‌ریزی ادامه داد: ما تولید داریم، انبار داریم، لجستیك داریم، حمل و نقل داریم اما سیستمی كه این اجزاء را بهم وصل كند، نداریم. تولیدكننده ما صادركننده نیست و یا صادركننده سنتی است كه اطلاعات لازم در مورد بازارهای صادراتی را ندارد.
وی با بیان اینكه ما در سازمان توسعه تجارت ایران مجوزها و حمایت‌های لازم در زمینه ایجاد شركت‌های صادراتی را به افراد واجد شرایط ارائه می‌كنیم، افزود: افراد تحصیلكرده و متخصص در این زمینه می‌توانند با ایجاد شركت‌های دانش‌بنیان مدیریت صادرات و با آنالیز اطلاعات بازارهای صادراتی، یكسری خدمات حداقلی و حداكثری را برای بنگاه‌ها فراهم كنند.
وی افزود: علاوه بر همه این موارد ما با مسائلی همچون تحریم‌ها و در حال حاضر شیوع ویروس كرونا رو به رو هستیم و كشور ما تحت تاثیر این فشارهای سنگین مقاومت می‌كند.
ظرفیت صادراتی محصولات كشاورزی
سرپرست معاونت توسعه بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت ایران در مورد صادرات محصولات كشاورزی گفت: در سال گذشته 10 درصد صادرات ما در بخش كشاورزی بود. این در حالی است كه در سه ماهه امسال این میزان به 20 درصد رسیده است. این نشان می‌دهد با وجود ظرفیت‌هایی كه داریم، بخش عمده صادرات كشور در زمینه محصولات كشاورزی نیست و نیاز به ظرفیت‌سازی داریم.
موسویان‌ریزی افزود: در سه ماهه اول امسال در بین 10 كالای اول صادر شده كه اغلب كالاهای پتروشیمی و صنعتی هستند، در شرایط كرونا صادرات دو كالای كشاورزی شامل هندوانه با 127 میلیون دلار و گوجه فرنگی با 122 میلیون دلار را داشتیم كه قیمت تمام‌شده و رقابتی این دو محصول انگیزه صادرات ایجاد كرده بود.
وی افزود: بخش كشاورزی به این دلیل كه اشتغال ایجاد می‌كند، اهمیت دارد. ما هر سال حجم بالایی از ذرت، كنجاله و دانه‌های روغنی وارد می‌كنیم و ارز 4200 تومانی به این محصولات اختصاص می‌دهیم، در صورتی كه اگر زیرساخت ایجاد و شرایط كشت و تولید این محصولات استراتژیك را فراهم كنیم، می‌توانیم در این بخش رشد كنیم.
سرپرست معاونت توسعه بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت ایران در مورد انتقاداتی كه نسبت به صادرات آب مجازی با صادرات یكسری محصولات مانند هندوانه از كشور صورت می‌گیرد، گفت: كشورها و بازارهای منطقه نیاز به این محصول ما دارند وقتی این تقاضا وجود دارد، نمی‌توانیم این بازار را از دست بدهیم.
