عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینكه قانون جدید بانك مركزی، بانك مركزی را مكلف به اجرایی كردن بانكداری اسلامی كرده عنوان كرد: هم اكنون بانك مركزی مكلف است بانكداری اسلامی را اجرایی كند و شورای فقهی بانك مركزی نیز به همین دلیل تشكیل شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، مصباحی مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، رئیس شورای فقهی بانك مركزی گفت: بانكداری اسلامی بانكداری است كه مطابق ضوابط شریعت، منابع مردم را جذب كرده و در قالب قراردادهای مشروع، مردم و بنگاه‌ها را تأمین مالی كند.
وی به رابطه دو سویه بانكداری اسلامی و بازار كالا و خدمات اشاره كرد و افزود: بانكداری اسلامی ارتباط تنگانگی را بین نظام بانكی و بازار واقعی كالا و خدمات ایجاد می‌كند و به عبارت دیگر بانكداری اسلامی تولید و تجارت را تأمین می‌كند لذا هر اثر مثبتی كه بر جای می‌گذارد از طریق تولید و تجارت است و هر رونق و ركودی هم كه در بازار كالا و خدمات باشد در بانك منعكس می‌شود.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام یادآور شد: بانكداری اسلامی یك بانكداری اخلاقی نیز هست و رعایت مسائل اخلاقی و بالاخص مسئله عدالت در توزیع فرصت‌ها و امكانات و منابع مالی در دستوركار بانكداری اسلامی قرار دارد.
حجت الاسلام مصباحی مقدم، وظیفه اجتماعی به معنای كمك به خانواده‌های كم درآمد جامعه و رفع فقر را نیز از دیگر اهداف بانكداری اسلامی برشمرد و گفت: كمك هزینه ازدواج و كمك هزینه فرزندآوری و اشتغال و ساخت مسكن و امثالهم كه برای خانواده‌های كم درآمد جامعه در مجلس شورای اسلامی مصوب شده از جمله مواردی است كه در بانكداری اسلامی دیده شده است.
نماینده ادوار مجلس با اشاره به اینكه قانون جدید بانك مركزی، كه از خرداد ماه اجرایی شده، بانك مركزی را مكلف به اجرایی كردن بانكداری اسلامی كرده است عنوان كرد: بانكداری بدون ربا در سال 1362 تصویب و از سال 1363 اجرایی شد اما هم اكنون بانك مركزی مكلف است كه بانكداری اسلامی را اجرایی كند و شورای فقهی بانك مركزی نیز به همین دلیل تشكیل شده و این شورا در قانون جدید بانك مركزی جایگاه ركن را در بانك مركزی دارد.
وی خاطرنشان كرد: اگرچه عدالت در توزیع فرصت‌ها و امكانات یك موضوع عام تر از كاركرد بانكی است اما بانكها نیز متناسب با استعدادها و ظرفیت افراد باید اعتبارسنجی اقتصادی و اعتبارسنجی تسهیلاتی را انجام دهند.
حجت الاسلام مصباحی مقدم درمورد اینكه بانكداری اسلامی مخالف پول داشتن و متمول بودن نیست و به كسب و كار مشروع اهمیت می‌دهد به حدیثی از امام صادق علیه السلام اشاره و بیان كرد: حضرت امام صادق (ع) فرمودند «چقدر خوب است مال شایسته برای انسان شایسته» لذا بهترین كار این است كه اموال بزرگ و ارزشمند در اختیار انسان‌های بزرگ و ارزشمند قرار گیرد تا هم خودشان بهره ببرند و هم به دیگران منفعت برسانند.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین به چالش‌های بانكداری در كشور اشاره كرد و گفت: یكی از چالش‌ها، مسئله اصلاح نشدن و فقدان نرم افزاری‌های متناسب با بانكداری اسلامی است. ما اگرچه قانون عملیات بانكی بدون ربا را داریم و دستورالعمل‌های متناسب با آن هم نوشته شده اما نرم افزارهایی كه بانكها برای جذب منابع و اعطای تسهیلات به كار می‌گیرند متناسب با بانكداری اسلامی نیستند.
وی تصریح كرد: بانكداری اسلامی دقیقاً در خدمت بازار فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی است اما بانكداری ربوی چنین كاركردی را ندارد.
حجت الاسلام مصباحی مقدم بر ضرورت راه اندازی نرم افزارهای متناسب با تأمین مالی خرد و تأمین مالی بنگاه‌ها تأكید كرد و گفت: اگر این نرم افزارها را تهیه كنیم و آموزش چهره به چهره داشته باشیم خرید هر نوع كالا و خدمات می‌تواند از طریق آن و به آسانی انجام شود.
رئیس شورای فقهی بانك مركزی همچنین اصلاح حسابداری بانكداری را نیز از دیگر چالش‌ها عنوان كرد و افزود: در حال حاضر حسابداری بانكداری ما دقیقاً حسابداری بانكداری مبتنی بر نرخ بهره و ربوی است چون بانكها به جای اینكه سپرده‌های سرمایه گذاری مردم را زیر خط ببرند این منابع را در ستون بستانكار قرار می‌دهند و در مقابل، سودی كه ماهانه به سپرده گذاران می‌دهند را هم در ستون بدهكاری بانك می‌گذارند.
وی افزود: بانكهای جهان اسلام، یك موسسه بین المللی به نام موسسه استانداردسازی حسابداری بانكداری اسلامی را پذیرفته‌اند اما ما در بانكداری اسلامی همچنان نسبت به جهان اسلام عقب هستیم.
حجت الاسلام مصباحی مقدم اظهار كرد: كسانی كه در بانكهای كشور سپرده می‌گذارند نگران نباشند و خیال نكنند كه سپرده‌های حلال خود را می‌گذارند و سود حرام دریافت می‌كنند چون در نظام بانكی ما قطعاً منابع بانكی در راه‌های درست هم مصرف می‌شود و بنابراین سود كه سرده گذاران می‌برند حلال است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام از ضرورت فرهنگ سازی نسبت به موضوع بانكداری اسلامی در جامعه سخن گفت و افزود: در این خصوص یك چك لیستی تهیه و در اختیار ناظران شورای فقهی بانكها قرار داده شده تا اگر نیاز به آموزش هست به كارمندان بانكها آموزش داده شود و نظارت بر مصرف تسهیلات هم مطابق ضوابط انجام گیرد.
وی با بیان اینكه بانك، نظارتی بر مصرف وجوه ندارد گفت: این موضوع سپرده گذاران را متضرر می‌كند چون وقتی بانك از واقعیت‌های بازار فاصله می‌گیرد نمی‌تواند در رشد اقتصادی و مهار تورم و بالا بردن تولید نقش آفرینی كند.
حجت الاسلام مصباحی مقدم اصلاح نرم افزارهای بانكی، نظارت بر مصرف وجوه، اجرای عقود اسلامی مطابق با شریعت و اصلاح حسابداری بانكداری اسلامی را از راهكارهای تقویت بانكداری اسلامی برشمرد و بر تحقق این موارد تأكید كرد.
این استاد حوزه و دانشگاه در پاسخ به این پرسش كه آیا بانكداری اسلامی در كشور ما توانسته به اهداف خود برسد یا خیر گفت: بانكداری اسلامی در ایران در برخی موارد به اهداف خود رسیده و در برخی موارد هم به اهداف مورد نرسیده اما در هرصورت بانكداری اسلامی در مسیر و راه تحقق قرار دارد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین بر لزوم توسعه و تقویت قرض الحسنه‌ها در كشور تأكید كرد.
